Chojnice oczami PUBP w 1956 roku (cz. 1)

PUBP mieścił się w budynku przy Kościuszki od marca do sierpnia 1945 r.

Kiedy w Moskwie po śmierci Stalina w 1953 roku zwyciężali umiarkowani pragmatycy, czego ukoronowaniem był XX Zjazd Komitetu Centralnego Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego, w Polsce rysował się podział w obozie komunistów. Po śmierci Bolesława Bieruta (zm. 12 marca 1956 r.) rozpoczęła się walka o schedę polityczną.

Łono PZPR podzieliło się na obozy tzw. Puławian i Natolińczyków. Pierwszych można określić, jak na tamten czas, mianem liberałów dążących do reform i zmian pozycji ideologicznych. Do grupy drugiej należeli ludzie „twardogłowi”, na czele z Rokosowskim.

Rok 1956 był niezwykle dynamiczny. Zmiany społeczno-polityczne wywołane sytuacją w ZSRR, walkami w łonie PZPR o władzę i stanem gospodarki, doprowadziły do zajść poznańskich. 28 czerwca stanęły zakłady Cegielskiego w Poznaniu i zaczął się protest społeczny. Władza odpowiedziała ogniem, padli ranni i zabici. Niedługo potem naród budził się na warszawskim Żeraniu, a walka polityczna w PZPR trwała w najlepsze. W październiku, w czasie kiedy Komitet Centralny partii komunistycznej był wizytowany przez Nikitę Chruszczowa, wojska radzieckie maszerowały już na Warszawę. W tej niespodziewanie ciężkiej atmosferze politycznej na czoło władz komunistycznych w Polsce wysunięty został Władysław Gomułka, który zadeklarował powrót do „leninowskich norm życia partyjnego”. Niedługo po wydarzeniach w Polsce nadeszła groza wybuchu III wojny światowej, którą mogła wywołać interwencja zbrojna na Węgrzech w listopadzie 1956 roku…

Reklama | Czytaj dalej »

Tak było w wielkim świecie, a co w tym czasie działo się w Chojnicach?

Niby nic poważnego, nic politycznego. Życie płynęło swoim biegiem. W 1955 roku przemianowano ulicę Bydgoską na ulicę 14 Lutego, aby uczcić dzień zwycięstwa wojsk radzieckich nad wojskami hitlerowskimi w Chojnicach. W 1957 roku powstał w Chojnicach oddział Zrzeszenia Kaszubskiego, a później Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego (istniejący do dziś). Warto też wspomnieć, że w 1956 roku postanowiono rozbudować Osiedle Bytowskie, a rok później (kalendarzowo) powstała Wytwórnia Konstrukcji Sprzętu Sportowego w Chojnicach. Tyle z kalendarium.

W tym samym czasie w chojnickim Powiatowym Urzędzie Bezpieczeństwa trwała wzmożona praca, której celem było przekazywanie jak największej ilości informacji o stanie społeczeństwa i stosunku do władzy ludowej, działalności szpiegów, byłych agentów niemieckich, podziemia niepodległościowego, band zbrojnych i Kościoła katolickiego do struktur komunistycznej władzy. Prawdopodobnie takie same prace trwały w setkach innych powiatów w związku z zaostrzającą się sytuacją polityczną. Przyjrzyjmy się temu jak pozyskiwano informacje w Chojnicach (wtedy 17-tysięcznym mieście) i na terenie powiatu w roku 1956, informacje tzw. wywiadowcze.

„Powiatowy Urząd Bezpieczeństwa Publicznego w Chojnicach posiada 41 informatorów, których rozmieszczenie przedstawia się następująco:

Miasto Chojnice – 12-stu informatorów, z tego infor. ps. „Gruby” pracuje w środowisku byłych policjantów granatowych i dwójkarzy [czyli polskiego wywiadu sprzed 1939 r.]. Pozostała część informatorów wykorzystywana jest w sprawach ewidencji operacyjnej, założonych na różne elementy, skupiające się na terenie Chojnic…”

„Czersk 4-ch informatorów, którzy wykorzystywani są do spraw ewidencji operacyjnej oraz do rozeznania i zabezpieczenia elementów drobnomieszczańskich”

„Brusy – 2-ch informatorów, którzy wykorzystywani są do rozeznania wrogiej działalności środowisk klerykalnych”

„Pozostała agentura rozmieszczona jest pojedynczo w poszczególnych gromadach i wsiach…”

„znajdujący się w miejscowości Orlik pow. Chojnice zakon sióstr SS Franciszkanek od pokuty i miłości chrześcijańskiej nie jest dotychczas rozeznany z powodu braku agentury posiadającej bezpośrednie dotarcie”

PUBP Chojnice prowadził w tym czasie 11 spraw ewidencyjno-rozpoznawczych. W ich wyniku rozpracowywano byłych współpracowników polskiego wywiadu w Chojnicach, kierownictwo organizacji sanacyjnych, funkcjonariuszy przedwojennej Straży Granicznej, środowiska endeckie, placówkę kontrwywiadu niemieckiego Gestapo z okresu wojny, aktyw byłych partii niemieckich, aktyw polskich organizacji podziemnych, działaczy mikołajczykowskiego PSL-u, aktyw organizacji „Caritas”, działaczy zgromadzenia Jehowy, przywódców organizacji młodzieżowych, kler wrogo ustosunkowany do PRL-u.

Praca PUBP-u w Chojnicach przynosiła spore efekty „za okres od 1945 do chwili obecnej tj. do października 1956 r. tut. Urząd dokonał aresztowań 495 osób za przestępstwa popełnione w tym czasie”

Jednym z większych sukcesów było, według Urzędu Bezpieczeństwa, rozbicie na terenie powiatu domniemanej siatki szpiegowskiej agenta francusko-niemieckiego. W stan oskarżenia postawiono 11 osób z terenu powiatu chojnickiego. Głównym oskarżonym i wskazanym na szefa siatki był Józef Kiżewski, bez adresu zamieszkania i skazany na dożywocie.

W Moskwie zmiany, w Warszawie Moskwa, a w Chojnicach władza trzymała lud krótko…

Artykuł pochodzi z portalu www.chojnice24.pl

• Komentarze Chojnice24 (11)
• Komentarze Facebook (...)

11 komentarzy

• 1

~bombowic

jak działał0 UB i MO to było można spokojnie chodzić nocą po ulicy czy parku. Nie byo tyle chamstwa, oszczerst, kościół robił to co do niego nalezało, nie zajmował się polityką. Jak komu niepodobało się w kraju a chciał zachodu to słusznie dostał.

25 Czerwca 2011, godzina 16:20

~Brzęczyszczykiewicz

Nie żartuj, jaki kraj chciałby tych nierobów?

22 Czerwca 2011, godzina 16:54

~Ciekawy

Mądrale z SAH szorują gary w Irlandii, że jeszcze nie zabrali głosu ? Taki temat rzeka to woda na ich młyn.

20 Czerwca 2011, godzina 21:54

~BRUSZANIN

Za co mam siedzieć ? Przejrzałem cały KK i nic nie można mi przykleić !

20 Czerwca 2011, godzina 21:51

~do Beaty (i Bruszanina w jednym)

Gdyby tak było, to już byś siedział(a). Trochę umiaru i właściwych proporcji.

20 Czerwca 2011, godzina 19:14

~BEATA

Polska od 1990 roku do chwili obecnej to PAŃSTWO POLICYJNE !

20 Czerwca 2011, godzina 16:50

~BRUSZANIN

W tamtych latach było tylko UB i MO !!! Może ktoś zada sobie tyle trudu i wymieni wszystkie służby które zostały utworzone przez solidaruchów w "demokratycznej" Polsce !!!

20 Czerwca 2011, godzina 16:17

~gostek

Proponuję poprawić nazwisko na Rokossowski.

20 Czerwca 2011, godzina 14:13

~UB

Pamietam dobrze,jak tam w latach 50 tam pracowalem, ze takich nowoczesnych latarni przed naszym budynkiem nie bylo.Jakis agent amerykancki przerobil fotografie.Ale mamy zrodla operacyjne w chojnice24 i przy pomocy perswazji hihihihi,prawde sie z redaktorow wydobedzie !

19 Czerwca 2011, godzina 22:18

~KGB

...a kolega nie wie, że już w 56 inwigilacja polskiego społeczeństwa poszła na beszczela, i właśnie w tym samym miejscu zainstalowano pierwsze prototypy kubańskich kamer przemysłowych oraz pancerne szyby osadzone w super wytrzymałe ramy plastikowe? więcej dystansu... pzdr

19 Czerwca 2011, godzina 15:01

~IPN

Zdjęcie trochę kiepsko przerobione, na banku kamera plastikowe okna po co było się tak bawić?

19 Czerwca 2011, godzina 13:39

Komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników portalu. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

• 1

Dodaj komentarz

Komentarze publikowane są dopiero po sprawdzeniu przez moderatora!

Zaloguj się lub dodaj komentarz jako gość

Twój podpis

Tutaj nie wpisuj nic

E-mail (nie będzie publikowany)

Zalogowani użytkownicy mogą otrzymywać powiadomienia o nowych komentarzach. Zaloguj się