Problem dotyczy kierowców, którzy mają kłopoty ze wzrokiem i okulista nakazał im noszenie w trakcie jazdy np. okularów lub szkieł kontaktowych. Wtedy na odwrocie prawa jazdy, w ostatniej rubryce ramki, powinien być wpisany specjalny kod, który określa rodzaj korekty wzroku.

Kod 01 nieważny

Do 1 stycznia 2002 roku wydziały komunikacji wydawały takim kierowcom prawo jazdy z kodem "01", określającym tylko "konieczność używania szkieł korekcyjnych podczas jazdy". Jest ono ważne i kierowca może sobie dowolnie wybrać, czy założy dziś okulary, czy szkła kontaktowe.

Ale na początku 2002 r. zmieniły się przepisy i urzędy muszą wpisywać rozszerzony kod, określający dokładnie, co powinien nosić kierowca: okulary, szkła kontaktowe czy np. opaskę. I zamiast dwucyfrowego kodu 01 powinien być wpisany kod czterocyfrowy.

Niestety, część okulistów i urzędów nie uwzględniła tych zmian. Nadal wystawiano dokumenty z "niepełnym" kodem, czyli cyframi "01". A to oznacza, że te prawa jazdy - w myśl przepisów - są niezgodne z prawem.

Jeśli kod 01 został wpisany do prawa jazdy po 1 stycznia 2002 r., to znaczy, że lekarz wystawiający orzeczenie nie zapoznał się z przepisami, podobnie jak urzędnik z wydziału komunikacji, który przyjął takie orzeczenie, bo powinien je odesłać do poprawy - tłumaczy dziennikowi.pl Jacek Antoni Piątkiewicz, dyrektor Centrum Naukowego Medycyny Kolejowej, zajmującego się m.in. szkoleniem lekarzy wydających zgodę na kierowanie pojazdami.

Powołuje się przy tym na rozporządzenie ministra infrastruktury z 14 grudnia 2001 roku w sprawie wzorów dokumentów stwierdzających uprawnienia do kierowania pojazdami.

Piątkiewicz tłumaczy, że prawidłowe orzeczenie powinno zawierać kod wady. Dla wzroku są to cyfry 01 uzupełnione o kod oznaczający rodzaj korekty wady (okulary, szkła itp.). Oznacza to, że prawa jazdy wydane od początku 2002 roku z kodem 01 są niezgodne z polskim prawem.

"Zajmiemy się tą sprawą i pilnie zbadamy, skąd powstał ten problem. Postaramy się jak najszybciej go rozwiązać" - obiecuje dziennikowi.pl Adam Rapacki, wiceminister spraw wewnętrznych i administracji, odpowiedzialny za pracę policji.

Sprawdź, jaki masz kod

Jakie kody - zgodnie z rozporządzeniem ministra - powinny być na ważnym prawie jazdy, wystawionym po 1 stycznia 2002 roku? Sprawdź w ostatniej rubryce, na odwrotnej stronie swojego prawa jazdy, pierwsze cztery cyfry:

01.01 - musisz nosić okulary

01.02 - musisz nosić soczewki kontaktowe

01.03 - musisz mieć szkła ochronne

01.04 - musisz nosić szkło matowe

01.05 - musisz mieć przepaskę na oko

01.06 - możesz nosić okulary lub szkła kontaktowe

Czasem po tych cyfrach wpisywany jest numer 71, co oznacza wtórnik dokumentu. Jeśli są tam inne cyfry, nie dotyczą one wady wzroku.

Okulary czy szkła kontaktowe?

Ale to nie koniec problemów niedowidzących kierowców. Niestety, nawet jeśli mają wpisane właściwe kody i ich prawa jazdy są ważne, i tak muszą jeszcze sprawdzić, czy jeżdżą w tym, w czym powinni.

Co to znaczy? Załóżmy, że na blankiecie jest wpisany kod 01.01. Oznacza to, że kierowca może prowadzić samochód wyłącznie w okularach. Kłopoty zaczynają się, kiedy zamiast nich - np. dla wygody - założy szkła kontaktowe. Dociekliwy policjant może wlepić za to mandat.

"Ponieważ taryfikator nie przewiduje grzywny za takie wykroczenie, policjant może zastosować mandat uznaniowo, od 20 do nawet 500 złotych" - tłumaczy dziennikowi.pl komisarz Artur Zawadzki z Wydziału Profilaktyki w Ruchu Drogowym Komendy Głównej Policji.

Podobny problem może spotkać kierowców używających tylko soczewek kontaktowych (kod na prawie jazdy - 01.02). Według prawa, taki kierowca nie może z kolei prowadzić auta w okularach.

Wyjściem z sytuacji dla takich osób jest... nowe prawo jazdy. "Wypadałoby wymienić blankiet prawa jazdy na nowy. Wówczas w rubryce powinien zostać wpisany kod <01.06>, oznaczający okulary lub szkła kontaktowe. Wtedy można kierować autem, niezależnie od tego, którą z metod poprawy wzroku wybierzemy” - tłumaczy komisarz Zawadzki.

Jaka grozi kara?

Czym grozi kierowanie z nielegalnym "prawkiem 01”? Teoretycznie dokument jest nieważny. W przypadku kontroli policjant może nawet zatrzymać prawo jazdy i wlepić mandat.

Ale to tylko teoria, bo o istnieniu "nielegalnych prawek z kodem 01" - jak przyznają nam nieoficjalnie sami policjanci - nie wiedzą nawet funkcjonariusze drogówki.

Co robić?

Najlepiej więc wyrobić nowe prawo jazdy. Problem w tym, że to duży koszt, a wydziały komunikacji, choć same "nawaliły", nie chcą za to płacić.

"Niech właściciel takiego prawa jazdy zwróci się do nas osobiście, wtedy indywidualnie rozpatrzymy jego wniosek" - powiedzieli nam urzędnicy wydziału komunikacji na warszawskiej Pradze Południe. Oficjalnie nikt nie chce tego komentować.

Wydanie nowego dokumentu kosztuje ok. 70 zł. Do tego trzeba dołożyć zdjęcie, nowe orzeczenie lekarskie (w Warszawie taka wizyta może kosztować nawet 150 zł) z adnotacją, że kierowca może prowadzić zamiennie w okularach lub szkłach kontaktowych, plus ksero starego prawa jazdy.