Czwartek, 28 Marca 2024 | Imieniny: Anieli, Kasrota, Soni chojnice24 na komórkę
Strona głównaRecenzje
Rozmiar tekstu: A A
Krzysztof Różycki

Nowości książkowe

Kazimierz Kutz, reżyser nieodłącznie kojarzony z tematyką śląską, napisał książkę ”Piąta strona świata”, w której pisze o dramatycznej historii tego regionu. Powstająca w okresie piętnastu lat książka jest swoistym testamentem tej bardzo wyrazistej postaci.

Główny bohater nosi nazwisko Basista, podobnie jak bohaterowie filmu ”Sól ziemi czarnej”, który stał się początkiem śląskiej trylogii Kutza. Jego pogmatwane losy łączą w sobie biografię autora, a także literacką fikcję pozwalającą ukazać specyfikę Górnego Śląska. Tytułowa piąta strona świata to Szopienice, obecnie będące dzielnicą Katowic, miejsce narodzin autora i arena odwiecznych starć interesów polskich i niemieckich. To region, gdzie mieszały się języki i bogactwo ludzkich charakterów.

Reklama | Czytaj dalej »

Przez swe umiejscowienie Górny Śląsk był niejednokrotnie kartą przetargową w politycznych rozgrywkach, a od jego mieszkańców często wymagano opowiedzenia się po jednej ze stron. Darem od Niebios, a zarazem przekleństwem były bogactwa naturalne tego regionu. Z tego powodu Polacy, jak i Niemny traktowali Śląsk niczym kolonię, brutalnie ją eksploatując, a zarazem odmawiając prawa do samostanowienia. Problem tożsamości narodowej zaważył na losach wielu mieszkańców tego regionu, powstania śląskie były odpowiedzią na politykę germanizacji, ale jak pisze Kutz "większą sztuką jest być Polakiem, kiedy Polska jest, niż za Niemca, kiedy jej nie było, a Ślązacy traktowani są także w Polsce jak obywatele drugiej kategorii".

Podobnie było podczas II wojny światowej, kiedy podpisanie volkslisty ratowało życie całej rodziny, a służba w Wehrmachcie była przymusowa. Tych co czuli związek z Polską i uciekali do armii Andersa, nie czekały po wojnie honory. Wielu z nich było represjonowanych i trafiło do obozów dla Niemców. Ślązacy stworzyli swoją odrębność w kontrapunkcie dla polskości i niemieckości, które starano się im narzucić, a świadomość, że każdy z ”wielkich sąsiadów” stara się jedynie czerpać korzyści, nie robiąc nic dla poprawy losu tego regionu, pogłębiała uczucie wyobcowania i budowała śląską świadomość narodową.

Kulturę śląską, będącą dla reszty Polaków czymś w rodzaju Cepelii, folkloru, nigdy nie traktowanym poważnie i niosącym zagrożenie wyłamania się z ogólnie przyjętych standardów, tworzy przede wszystkim język. Gwara śląska w książce Kutza jest na pierwszym planie, to przez jej zastosowanie autor podkreśla specyfikę śląskiej opowieści.
Bo ”Piąta strona świata”, to przede wszystkim gawęda o pogmatwanych losach Ślązaków, to wielopokoleniowa saga przeplatana zabawnymi anegdotami, opowiedzianymi językiem filozoficznym, przemyślanym, a niekiedy niepozbawionym rubaszności.

Chwilami cierpka, na skutek moralnych dylematów i uczucia zawieszenia w próżni, w większości jednak zabawna i zachwycająca bogactwem postaci i wątków opowieści. To obraz bogactwa kulturowego zbudowanego na różnorodności, o którym Kutz pisze: "Bo my tu, na polsko-niemieckim pograniczu, jesteśmy jak rdest w naturze: tyle tu odmian losów w tyglu nie swoich wojen, wyzysku, wypędzeń, emigracji i grobów poza domem".

 

Zauważyłeś błąd w artykule? Napisz nam o tym

Podobne tematy:

Artykuł pochodzi z portalu www.chojnice24.pl

8 komentarzy

~xxx
Naprawde co nie ktorzy sa smiesni !!! Nigdy pilki nie kopneli dobrze a potrawia pisac tylko glupie komentarze !!! naprawde co nir ktorzy powinni sie leczyc !!!
23 Lutego 2010, godzina 14:23
~K 234
Brakuje tylko komentarza M7,tego co każdy w chojnicach wie kim on je.......
22 Lutego 2010, godzina 14:02
~
szykuje sie awans i spadek ! i tak ma byc
22 Lutego 2010, godzina 13:13
~
oj łysy haha
22 Lutego 2010, godzina 10:39
~Marcin Synoradzki
Chyba ktoś leczy kompleksy atakując Piotrka, który zagrał po raz kolejny dobry mecz. Jeśli ktoś chce oceniać jakiegokolwiek zawodnika z Red Devils to proszę zwracać przede wszystkim uwagę na formę sportową, bo z tego powinniśmy być rozliczani. A nie z tego kto jakiego koloru ma buty, auto czy włosy na głowie.
22 Lutego 2010, godzina 10:14
~
Banie to papier ma ale prawie łysą
22 Lutego 2010, godzina 07:13
~
papier ten ma banie bezmózg
22 Lutego 2010, godzina 06:49
~
Kazek strzelał tylko jednego karnego i trafił. Przed nim karnego wykonywał Chrzonik i to on spudłował.
22 Lutego 2010, godzina 00:10

Komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników portalu. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Dodaj komentarz

Komentarze publikowane są dopiero po sprawdzeniu przez moderatora!

Zaloguj się lub dodaj komentarz jako gość

Zalogowani użytkownicy mogą otrzymywać powiadomienia o nowych komentarzach. Zaloguj się

Zaloguj się

Kursy walut

Aktualne kursy w kantorze PROMES
Kupno Sprzedaż Kupno Sprzedaż
USD USD 398.00 403.00 DKKDKK 51.30 53.20
EUREUR 429.00 435.00 RUBRUB 3.96 4.21
CHFCHF 438.00 447.00 NOKNOK 32.00 34.20
GBPGBP 500.00 509.00 SEKSEK 36.40 37.40
Aktualizacja: 2024-03-28 11:17
Kursy walut dostarcza Kantor Promes.
Kursy dla transakcji powyżej 3000 PLN
Kupno Sprzedaż Kupno Sprzedaż
USD USD 398.97 403.12 DKKDKK 51.40 53.10
EUREUR 429.56 434.06 RUBRUB 3.97 4.20
CHFCHF 439.69 446.06 NOKNOK 32.10 34.10
GBPGBP 502.27 508.69 SEKSEK 36.50 37.30
Aktualizacja: 2024-03-28 11:17
Kursy walut dostarcza Kantor Promes.

Sondaże Chojnice24 archiwum »

W którym miejscu powinno powstać miasteczko rowerowe w Chojnicach?





Ceny paliw2024-03-27

E95 E98 ON LPG
BP 6.72 zł 7.42 zł 6.9 zł 2.81 zł
Circle K 6.53 zł - 6.81 zł 2.78 zł
Moll Chojnice 6.68 zł - 6.86 zł 2.81 zł
MZK 6.49 zł 7.09 zł 6.77 zł 2.81 zł
Orlen 6.68 zł 7.39 zł 6.86 zł 2.81 zł
PKS 6.6 zł - 6.79 zł 2.79 zł

Drogi Użytkowniku,

przedstawiamy podstawowe informacje dotyczące przetwarzania danych osobowych podczas korzystania z naszego portalu. Zamykając ten komunikat (poprzez kliknięcie "X", przysiku "Przejdź do serwisu") zgadzasz się na opisane niżej działania.

Wykorzystanie danych

Masz pełne prawo zgłosić podmiotowi przetwarzającemu Twoje dane osobowe żądanie dostępu do tych informacji, ich poprawienia, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania.

Zakres i cele przetwarzania Twoich danych oraz szczegółowe informacje o Twoich prawach opisane zostały w Polityce prywatności oraz Regulaminie portalu, z którymi możesz zaponać się w każdej chwili.

Pliki cookies

Stosujemy pliki cookies i inne podobne technologie w celu:

Zakres wykorzystania plików cookies możesz określić w ustawieniach Twojej przeglądarki. Nie wprowdzając zmian zgadzasz się na zapisywanie plików cookies w pamięci Twojego urządzenia.

Szczegółowe informacje nt. sposobu wykorzystania plików cookies znajdziesz w Regulaminie portalu.

Przejdź do serwisu Zamknij