Czwartek, 28 Marca 2024 | Imieniny: Anieli, Kasrota, Soni chojnice24 na komórkę
Strona głównaHistoria
Rozmiar tekstu: A A
Oprac. (tg) Z.S. fot. archiwum

Pod uciskiem okupanta

Rozkaz skierowany do Henryka Grabosza działającego w okolicach Męcikała

Rozkaz skierowany do Henryka Grabosza działającego w okolicach Męcikała

Aresztowania i zsyłka do obozów koncentracyjnych trwały przez cały okres okupacji. Pierwsza fala zesłania objęła aresztowanych, których nie rozstrzelano na początku wojny, w drugim etapie znaleźli się ci, którzy w 1942 r. odmówili wpisania na niemiecką listę narodowościową. W trzecim etapie znaleźli się członkowie ruchu oporu aresztowani w 1943 i 1944 r.

Inną dotkliwą sankcją godzącą w polskie rodziny było wysiedlanie. Awiza transportowe z 1942 r. dla stacji Chojnice informują o podstawieniu w dn. 13. 03. wagonów dla 550 osób, a 3.06. podstawiono wagony ze stacji Chojnice dla 800 osób, które wysiedlono do obozu przejściowego w Potulicach. Do 1942 r. największe akcje wysiedleńcze objęły takie miejscowości jak: Racławki, Ogorzeliny, Sławęcin, Żychce, a także rejon Brus i Kosobud.

Reklama | Czytaj dalej »



Do końca roku 1942 w powiecie chojnickim osiedlono łącznie 3443 osoby pochodzenia niemieckiego. Wysiedleniu podlegali nie tylko Polacy, ale i tysiące polskich rodzin mieszkających na Pomorzu od pokoleń, które wykazywały przywiązanie do Polski. Wysiedlanie odbywało się w sposób brutalny, często w godzinach nocnych. Nadzorowały ten haniebny proceder grupy SS i żandarmerii, często pozbawiając wysiedleńców możliwości zabrania podstawowych rzeczy, nie wspominając o utracie dobytku życiowego. Wolno w zasadzie było zabrać tylko pakunek podręczny. Niemcy prowadząc taką politykę liczyli głównie na osłabienie działalności ruchu oporu i zmniejszenie naturalnego stanu ludności polskiej na ziemi chojnickiej. Przyniosło to odwrotny skutek.

Nie będzie Niemiec nam panem…

Pierwszą działalnością, która korzystnie podnosiła nastroje wśród Polaków było słuchanie wiadomości radiowych, często jednak zbyt optymistycznych, powstałych w wyniku przekazu przez kolejne osoby. Jednak podnosiły morale w tych trudnych czasach i niosły nadzieję.
Nastąpiła konsolidacja społeczeństwa bez uprzedzeń i podziałów międzywojennych. W wyniku tego szybko demaskowano prowokatorów i donosicieli.
Obok komórki kierowniczej w Chojnicach pod zarządem Franciszki Szablewskiej, do akcji pomocy włączyli się ludzie z okolicznych wiosek. Wydatnej pomocy udzielali lekarze i aptekarze z Czerska. Prowadzono tajne nauczanie, w które zaangażowane było wiele nauczycielek.
Mieszkańcy z terenów wiejskich zaczęli pomagać w zaopatrzeniu w żywność, a także wzięli na siebie ciężar utrzymania grup leśnych. Były one pierwszymi w Polsce i powstały już w 1939 r. W ich skład wchodziły osoby poszukiwane przez hitlerowców. Żyli w ziemiankach zwanymi „bunkrami” i tworzyli zalążek przyszłych ugrupowań partyzanckich. Najwięcej zlokalizowanych było ich w rejonie Wiela i Borowego Młyna. Do organizacji lokalnych powstałych samorzutnie należy zaliczyć organizację Wiktora Januszewskiego, Ludwika Świątka, Stanisława Grabowskiego. Działały organizacje ogólnokrajowe, wśród nich ogólnopomorska organizacja „Gryf Pomorski”, którego późniejszy komendant Józef Gierszewski został podstępnie zamordowany w 1943 r. Niemcy wszelkimi sposobami dążyli do rozbicia ruchu oporu. I tak likwidacja „Grunwaldu” w Toruniu przez gestapo w 1940 r. doprowadziła do likwidacji komórki w Chojnicach. Nie obyło się bez aresztowań i osadzenia w obozie koncentracyjnym. Prężnie poczynał sobie wywiad kolejowy, na czele którego stał Jan Osowski, zastępcą był Augustyn Ortman. Grup partyzanckich działających na terenie powiatu chojnickiego było 15. Sprawiały Niemcom wiele kłopotów, a także działały  psychologicznie na morale przeciwnika. Działania te były na tyle skuteczne, że Niemcy pewne rejony uznali za szczególnie niebezpieczne wystawiając tam tablice z napisami: „Uwaga! Partyzanci i bandyci”.
Mimo niesprzyjających warunków, przewagi technicznej i liczebnej Niemców - wielu partyzantów nie wahało się toczyć pojedynki z okupantem. Za przykład może posłużyć bohaterska postawa grupy Henryka Grabosza z bunkra „Zielony Pałac” w okolicy Męcikała, która wskutek denuncjacji została okrążona podejmując nierówną walkę. Po całodziennym boju poniosła dotkliwe straty.

Ruch oporu na Pomorzu i ziemi chojnickiej był aktywny mimo trudnych warunków okupacyjnych. Bezdyskusyjne jest jego znaczenie. Umocnił on świadomość narodową i dawał nadzieję mimo ogromnych ofiar. Był manifestacją tradycji narodu polskiego na ziemiach polskich uznawanych przez Niemców za swoje. W tym materiale nie sposób wymienić wszystkich, którzy swoją postawą i działaniem zasłużyli na uznanie. Jedno jest pewne, a mianowicie, że w tych trudnych czasach zrodziła się nowa kadra przywódców i ludzi zdolnych do walki, często wielu z nich po zakończeniu wojny było szykanowanych przez „nowe” władze. To właśnie bezimienni swoją codzienną postawą przyczynili się do działalności sabotażowej i wywiadowczej. Wielu z nich zapłaciło najwyższą cenę, a represje dotknęły ich rodziny. Dzisiaj z perspektywy minionych lat winniśmy o nich zachować pamięć, mimo ostatnich prób zmieniania faktów i manipulowania historią.
Zauważyłeś błąd w artykule? Napisz nam o tym

Podobne tematy:

Artykuł pochodzi z portalu www.chojnice24.pl

10 komentarzy

~chojniczanin starszego pokolen
Co do Zielonego Pałacu bunkra - bunkrarzy, teraz nazywanymi partyzantami. Co to byli za ludzie - młodzi chłopacy pełni fantazji - aby nic nierobić, aby tylko przetrwać wojnę. Nikt w Męcikale nie zna ich działalnosci tylko ich amory - przez co wpadli. A po likwidacji nastąpiły przesladowania i wywózki do Potulic i Stuthofu mieszkanców z tej wsi. A sami zgineli. Tylko ich niby przywodca uratował się bo tak szybko uciekał jak widział, że z Niemcami niema żartów. A później opisał jak bohatersko walczyli jego bunkrarze. Teraz tylko młodym i nawiedzonym można wmawiać o działalności tej grupy, jak walczyli o Polskę z pod okupacji. Tylko szkoda, że zgineli zawsze szkoda młodych ludzi, mogli żyć, gdyby siedzieli w domu.
12 Grudnia 2010, godzina 19:42
Oceniono 2 razy 2
~Bruszanin
Ty "zibi55" sam z siebie jesteś taki głupi, czy może ci za to płacą ? Po latach które minęły od zakończenia drugiej wojny światowej w wyniku zacierania się ludzkiej pamięci mali bohaterowie stają się coraz większymi "bohaterami" i herosami tamtych czasów! Minie jeszcze jakieś 50 lat i wyjdzie na to, że gdyby nie oni ta wojna nigdy by się nie skończyła! A baty od "czerwonych" dostawali ci którzy nie potrafili znaleźć się w nowej powojennej rzeczywistości gdyż przywykli aby miejscowa ludność ich utrzymywała bo im się należy - przecież walczyli o waszą i naszą itd. !!!
30 Listopada 2010, godzina 11:28
Oceniono 1 raz 1
~Zibi55
Do "" Bruszanin" czolem Volksdeutschom nie zapominaj o kartkach zywnosciowych to byl najlepszy lep na ktory nabierali sie kaszuby- kosznajdry i czapkowali swoim zachodnim pobratymcom ale byli tez inni tyle ze dostali za to baty od czerwonych
28 Listopada 2010, godzina 22:18
~Bruszanin
Dziwne jakoś, że starzy mieszkańcy tych miejscowości nie mają zbyt dobrego zdania o tych partyzantach, a nawet inaczej ich nazywają!
28 Listopada 2010, godzina 18:54
Oceniono 2 razy 2
~
często tak bywało że ukrywali się po lasach żeby nie trafić do armii niemieckiej, a jak ich złapali to wydali wszystkich i narobili jeszcze większej szkody i cierpienia dla rodzin
27 Listopada 2010, godzina 23:05
Oceniono 1 raz 1
~
moj znajomy ma 80 lat , ale nie znajomy lecz krewny dalszy , a ja mam około 30 lat, i dlatego wiem - wpis kieruje do osoby z godz 20:29:59
27 Listopada 2010, godzina 20:46
~
Teraz każdy to historyk za nic ma materiały żródłowe szczegolnie ekspertow przybylo po 1989 r a ile ty masz lat (do wpisu z 16:36) ze ten twoj znajomy zna ludzi stamtąd, a ile lat ma znajomy? Kity wallisz, ot co
27 Listopada 2010, godzina 20:29
Oceniono 1 raz 1
~
czytam ten artykuł i śmiać mi się chcę ile w nim bzdur, słyszałem z opwoiadań znajomego z tamtych czasow co znał ludzi stamtąd i wie jak to było że całkiem dobrze tam nie było, tylko teraz jest moda wszystko ubarwiać w tych czasach. Pozdrawam
27 Listopada 2010, godzina 20:16
~były mieszkaniec
Uważam, iż "Zielony Pałac" w Męcikale powinien otrzymać "wyższą rangę" historyczną, a co za tym idzie dotacje finansowe z rządu na jego odbudowę i propagowanie. Mogłaby to być atrakcja turystyczna dla wsi i gminy, a zarazem edukacja historyczna dla potomnych (coś na wzór Krojant).
27 Listopada 2010, godzina 11:24
Oceniono 2 razy 0
~ZEUS PIREUS
Teddy bear teddy bear turn around ,Teddy bear teddy bear touch the ground
Teddy bear teddy bear turn around ,Teddy bear teddy bear has good sound
26 Listopada 2010, godzina 20:33

Komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników portalu. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Dodaj komentarz

Komentarze publikowane są dopiero po sprawdzeniu przez moderatora!

Zaloguj się lub dodaj komentarz jako gość

Zalogowani użytkownicy mogą otrzymywać powiadomienia o nowych komentarzach. Zaloguj się

Zaloguj się

Kursy walut

Aktualne kursy w kantorze PROMES
Kupno Sprzedaż Kupno Sprzedaż
USD USD 398.00 403.00 DKKDKK 51.30 53.20
EUREUR 429.00 435.00 RUBRUB 3.96 4.21
CHFCHF 436.00 445.00 NOKNOK 32.00 34.20
GBPGBP 500.00 509.00 SEKSEK 36.40 37.40
Aktualizacja: 2024-03-28 09:47
Kursy walut dostarcza Kantor Promes.
Kursy dla transakcji powyżej 3000 PLN
Kupno Sprzedaż Kupno Sprzedaż
USD USD 398.55 402.17 DKKDKK 51.40 53.10
EUREUR 429.99 434.49 RUBRUB 3.97 4.20
CHFCHF 438.88 444.00 NOKNOK 32.10 34.10
GBPGBP 501.76 508.07 SEKSEK 36.50 37.30
Aktualizacja: 2024-03-28 09:47
Kursy walut dostarcza Kantor Promes.

Sondaże Chojnice24 archiwum »

W którym miejscu powinno powstać miasteczko rowerowe w Chojnicach?





Ceny paliw2024-03-27

E95 E98 ON LPG
BP 6.72 zł 7.42 zł 6.9 zł 2.81 zł
Circle K 6.53 zł - 6.81 zł 2.78 zł
Moll Chojnice 6.68 zł - 6.86 zł 2.81 zł
MZK 6.49 zł 7.09 zł 6.77 zł 2.81 zł
Orlen 6.68 zł 7.39 zł 6.86 zł 2.81 zł
PKS 6.6 zł - 6.79 zł 2.79 zł

Drogi Użytkowniku,

przedstawiamy podstawowe informacje dotyczące przetwarzania danych osobowych podczas korzystania z naszego portalu. Zamykając ten komunikat (poprzez kliknięcie "X", przysiku "Przejdź do serwisu") zgadzasz się na opisane niżej działania.

Wykorzystanie danych

Masz pełne prawo zgłosić podmiotowi przetwarzającemu Twoje dane osobowe żądanie dostępu do tych informacji, ich poprawienia, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania.

Zakres i cele przetwarzania Twoich danych oraz szczegółowe informacje o Twoich prawach opisane zostały w Polityce prywatności oraz Regulaminie portalu, z którymi możesz zaponać się w każdej chwili.

Pliki cookies

Stosujemy pliki cookies i inne podobne technologie w celu:

Zakres wykorzystania plików cookies możesz określić w ustawieniach Twojej przeglądarki. Nie wprowdzając zmian zgadzasz się na zapisywanie plików cookies w pamięci Twojego urządzenia.

Szczegółowe informacje nt. sposobu wykorzystania plików cookies znajdziesz w Regulaminie portalu.

Przejdź do serwisu Zamknij