Czwartek, 28 Marca 2024 | Imieniny: Anieli, Kasrota, Soni chojnice24 na komórkę
Strona głównaLudzie piszą
Rozmiar tekstu: A A
Ewa Drzazgowska

'Zostawmy Wzgórze Ewangelickie w spokoju'

Swoim zdaniem na temat ewentualnego zagospodarowania Wzgórza Ewangelickiego podzieliła się z nami Ewa Drzazgowska z Fundacji Zarzewie. Zachęcamy do zapoznania się z tekstem chojniczanki.


"Gdyby ktoś, na przykład chodząc po Chojnicach z kamerą w ręku, zrobił badanie dotyczące tego, czy zdaniem respondentów powinniśmy otaczać szacunkiem miejsca pochówku, pewnie trudno byłoby znaleźć kogoś, kto powiedziałby, że nie powinniśmy. Gdyby z podobnym pytaniem zwrócił się do przedstawicieli władz samorządowych, pewnie sytuacja wyglądałaby tak samo.


Reklama | Czytaj dalej »


Szacunek dla zmarłych i miejsc ich pochówku wyraża się jednak nie tylko w deklaracjach, lecz także w działaniach. W zachowaniu ciszy na cmentarzu, nawet jeśli trudno sobie wyobrazić, jak inaczej skosić trawę niż kosiarką. W geście zdjęcia nakrycia głowy, nawet jeśli jest zimno i leje. W czym jeszcze? Trudno wymienić wszystko.

Dlaczego jednak zmarłym oraz miejscom ich pochówku należy się szacunek?

Jesteśmy osobami. Mamy w związku z tym niezbywalne prawa zapisane w Deklaracji praw człowieka, dokumencie – niezależnie od kontrowersji interpretacyjnych, jakie budzi – uważanym za doniosły dorobek cywilizacji zachodniej i fundament demokracji.

Co to jednak znaczy, że jesteśmy osobami?

Zgrabną formułę ukuł Wojtyła: „Osoba to ktoś”. Niewątpliwie. Tu się jednak rzecz nie zamyka. Spaemann dodaje: „Ludzi nazywamy osobami, ponieważ są tym, czym są, inaczej niż wszystkie inne istoty żyjące”. Na czym polega ta różnica? Skąd się bierze? Jesteśmy osobami, ponieważ mówimy, rozmawiamy ze sobą. Rozmawiając ze sobą, tworzymy przestrzeń rozmowy. Osoby to „miejsca” w tej przestrzeni relacji, którą tworzy mowa. Bo zawsze jest tak, że ktoś mówi do kogoś o kimś/czymś. Co więcej, mowa jest przeważnie „brzemienna w odpowiedź” (sformułowanie Bachtina) i tym samym mówiący staje się tym, do kogo się mówi itd.

Mowa jednocześnie sprawia, że osoba to ktoś zdolny do szczególnego rodzaju działań. Bez mowy tych działań by nie było. Są to działania językowe i par excellence osobowe, nieobecne w świecie pozaludzkim – a przecież wszystkie istoty żyjące coś robią. Te nasze działania osobowe to dla przykładu prośby, nakazy, podziękowania, przyrzeczenia, śluby, akty przebaczenia, ale też oskarżenia i potępienia – i wiele, wiele innych.

Co więcej, fakt, że „mamy słowo” (sformułowanie Ebnera), umożliwia nam – oprócz wielu innych rzeczy takich, jak choćby uprawianie nauki oraz poszerzanie możliwości technicznych – życie duchowe (które, dokładnie tak, jak chciał św. Paweł, jest czymś różnym od naszego życia „zwierzęcego”).

Wróćmy do przestrzeni relacji tworzonych przez mowę. Tak tę przestrzeń opisuje przywołany już Spaemann: „[...] „miejsce” osoby w przestrzeni komunikacji znajduje się w [...] relacji do wszystkich innych miejsc. Każda osoba zajmuje w niej to miejsce, które jest na zawsze przeznaczone tylko dla niej.” Podobne sformułowania znajdziemy u wspomnianego już wyżej Bachtina.

Wszyscy mamy tę intuicję. To jest intuicja niepowtarzalności każdego ludzkiego istnienia.

Szczególnie żywa, kiedy tracimy kogoś bliskiego: bo nikogo w tym wymiarze nie da się zastąpić. Z osobą odchodzi kawałek świata (bo kto upiecze taki chleb, jak babcia piekła, i potem pozwoli zjeść zamiast obiadu kromkę ze śmietaną i z cukrem). Odchodzi też odrębna, niepowtarzalna perspektywa jego widzenia i odczuwania. Dlatego rację ma również Wittgenstein, kiedy pisze wprost, że z czyjąś śmiercią kończy się jakiś świat.

Chociaż „zadatki” życia osobowego są nam dane wraz z mową, to wejście na drogę jego pełnego urzeczywistniania jest zawsze odrębnym, świadomym aktem. Ten akt jest jednoczesnym aktem uznania innych za osoby – wszak mowa zakłada szczególną równość: każdy, do kogo kierowane są słowa, kiedyś staje się mówiącym. Ów akt wejścia, raz urzeczywistniony, musi być nieustannie ponawiany.

„Uznanie kogoś za osobę oznacza najpierw ograniczenie swej własnej, zasadniczo (z naturalnego punktu widzenia) nieograniczonej tendencji do ekspansji, rezygnację z widzenia innego tylko w aspekcie znaczenia, jakie ma w moim kontekście życia” (Spaemann). O nic innego nie chodziło Kantowi, kiedy formułował imperatyw kategoryczny.

Szczególnym wyrazem uznania innych za osoby jest stosunek do zmarłych. Znów Spaemann: „Cześć, którą okazujemy zmarłemu, każdemu zmarłemu, [...] odnosi się do niego jako do osoby.” Przez szacunek dla zmarłych, wyrażany w poszanowaniu miejsc ich pochówku, niezależnie od tego, jak dawno zostali pochowani, jakiej byli religii czy narodowości, na nawet (zaryzykuję to stwierdzenie) niezależnie od tego, co zrobili, „dajemy się poznać jako osoby”.

Pracowałam kiedyś jako wolontariuszka na terenie byłego obozu koncentracyjnego w Ravensbrueck. Niedaleko jest jezioro. Do tego jeziora wsypywano popiół ze spalonych w obozie ciał. Do tej pory ludzie zostawiają to jezioro w spokoju. Nie kąpią się. Dlatego: zostawmy Wzgórze Ewangelickie w spokoju. To jest miejsce pochówku. Zresztą ono samo przypomina o tym swoim charakterze w związku z przebudową Chojnickiego Centrum Kultury. Ewentualny plac zabaw czy cokolwiek innego, i tak będzie świecić pustkami. Nawet jeśli miałby to być park linowy ludzie chętniej pojadą do Człuchowa."


Ewa Drzazgowska
Fundacja Zarzewie
Filozof, tłumaczka (m.in. Titiusa O uczonych mężach pochodzących z miasta Chojnice).

Zauważyłeś błąd w artykule? Napisz nam o tym

Podobne tematy:

Artykuł pochodzi z portalu www.chojnice24.pl

8 komentarzy

~Ewa Drzazgowska
Dziękuję za te komentarze, zwłaszcza za głosy wsparcia. Prochy mogą być wszędzie. Jednak o pewnych miejscach wiemy, że miały określony charakter.
To Wzgórze - dodatkowo - jest śladem historii miasta.
21 Lipca 2017, godzina 13:19
Oceniono 4 razy 4
~Leszek
Z opowiadań już nieżyjącej babci wi że tam był cmentarz protestańcki,zresztą są na to stare zdjęcia.Po wojnie zostałon zlikwidowany,s babcia pracowała tam przy ekskumacji tych szczątkow,zresztą inni chojniczanie też.większość ciał została zabrana do niemiec,a resztę szczątkuw pewnie pochowano na naszych chojnickich cmentarzach.płytami nagrobnymi były potem wyłorzone chodniki na ul.drzymały.Pewnie jakieś szczątki ludzkie tam zostały,zresztą teraz się okazuje podczas przebudowy naszego kina.Zresztą za komuny tak się budowało przyjechał spychacz i zniwelował teren bod budowę kina.Sądzę że teren powinien być oczyszczony ze zwłok ludzkich i potem można tam coś budować.
20 Lipca 2017, godzina 12:22
Oceniono 7 razy -3
~To...
Radny Jacek Klajna naczelny redaktor miesięcznika Chojniczanin.pl chciałby uporządkować park na Wzgórzu Ewangelickim w Chojnicach. Zaproponował, by wycięto wszystkie drzewa. Zobacz dzisiejsze wydanie internetowe Gazety Pomorskiej Materiały podobne Nie wiadomo, czy będzie galeria Chojnice. Konserwator zabytków o Wzgórzu Ewangelickim Chojnice. We wtorek burmistrz u konserwatora Z kategorii Chojnice Szpital w Chojnicach blokuje dostęp do telewizyjnej jedynki i dwójki? "To mogła być awaria" Szpital w Chojnicach blokuje dostęp do telewizyjnej jedynki i dwójki? "To mogła być awaria" zdjęcie ilustracyjne Kolejka w Enei? Bo była setka ludzi 70 lat temu zakończyła się wojna. Teren nie jest już cmentarzem, spełnia rolę parku, ale jest to miejsce niewykorzystane, a nawet omijane przez mieszkańców. Nie służy odpoczynkowi m.in. przez zagrożenia sanitarne - tłumaczy Jacek Klajna. - Problem rozwiązałaby wycinka wszystkich drzew. Te drzewa to stare lipy, młodsze już nie będą. Wkrótce zaczną się sypać. Czy konar musi zabić dziecko w wózku, żeby poważnie się tym zająć? Przeczytaj także: Inowrocław. A gawrony i tak robią swoje! Klajna wskazuje też na wielki problem gawronów. - Nie chcemy do nich strzelać, one są mądre i się przeniosą - uważa. Z tym pomysłem nie może zgodzić się radny Bogdan Kuffel. - Wniosek kolegi Jacka jest pięknie przygotowany. Wiem, że trudno tamtędy przejść i nie być „naznaczonym”. Pragnę jednak przypomnieć o jednej prostej rzeczy, że popularna nazwa tego miejsca to „park sztywnych”. Kochani, nie róbmy na cmentarzu placu zabaw - mówi Bogdan Kuffel.

Czytaj więcej: http://www.pomorska.pl/wiadomosci/chojnice/art/9318156,gawrony-robia-na-ludzi-w-parku-sztywnych-wideo,id,t.html
20 Lipca 2017, godzina 12:16
Oceniono 6 razy 6
~cała Polska to jeden wielki grób
1) wojny były wszędzie, wszędzie są kości, prochy, a my skrzydeł nie mamy, więc chodzimy
2) widocznie ktoś ma chrapkę na te tereny, więc prędzej czy później coś tam wybudują, mieszkanie, supermarket.....
19 Lipca 2017, godzina 18:50
Oceniono 23 razy 1
~Do do poniżej
A klechy parkują przy bazylice pod samym murem kościoła. Na grobach. Bo prawdziwej ekshumacji nie było zupełnie jak na wzgórzu.
19 Lipca 2017, godzina 18:45
Oceniono 25 razy 15
~Do poniżej:
Po napisaniu tego tekstu powinieneś udać się do odpowiedniego lekarza kretynie!
19 Lipca 2017, godzina 18:10
Oceniono 26 razy 4
~kierowca
Komentarz słabo oceniony przez użytkowników. [rozwiń]
19 Lipca 2017, godzina 16:12
Oceniono 31 razy -13
~Pani EWO
ma Pani 100% racji, nawet dzikie plemiona szanowały miejsca pochówku, nawet swoich wrogów. Jednak w XXI wieku wyrosły dziksze plemiona od tych najdzikszych sprzed wieków, te obecne nie potrafią uszanować grobów zmarłych z własnego plemienia, nie mówiąc o obcych.
19 Lipca 2017, godzina 14:23
Oceniono 35 razy 17

Komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników portalu. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Dodaj komentarz

Komentarze publikowane są dopiero po sprawdzeniu przez moderatora!

Zaloguj się lub dodaj komentarz jako gość

Zalogowani użytkownicy mogą otrzymywać powiadomienia o nowych komentarzach. Zaloguj się

Zaloguj się

Kursy walut

Aktualne kursy w kantorze PROMES
Kupno Sprzedaż Kupno Sprzedaż
USD USD 397.00 404.00 DKKDKK 51.30 53.20
EUREUR 429.00 435.00 RUBRUB 3.96 4.21
CHFCHF 438.00 447.00 NOKNOK 31.80 34.10
GBPGBP 500.00 509.00 SEKSEK 36.40 37.40
Aktualizacja: 2024-03-28 13:17
Kursy walut dostarcza Kantor Promes.
Kursy dla transakcji powyżej 3000 PLN
Kupno Sprzedaż Kupno Sprzedaż
USD USD 397.95 402.07 DKKDKK 51.40 53.10
EUREUR 429.35 433.64 RUBRUB 3.97 4.20
CHFCHF 439.09 445.42 NOKNOK 31.90 34.00
GBPGBP 502.12 508.43 SEKSEK 36.50 37.30
Aktualizacja: 2024-03-28 13:17
Kursy walut dostarcza Kantor Promes.

Sondaże Chojnice24 archiwum »

W którym miejscu powinno powstać miasteczko rowerowe w Chojnicach?





Ceny paliw2024-03-27

E95 E98 ON LPG
BP 6.72 zł 7.42 zł 6.9 zł 2.81 zł
Circle K 6.53 zł - 6.81 zł 2.78 zł
Moll Chojnice 6.68 zł - 6.86 zł 2.81 zł
MZK 6.49 zł 7.09 zł 6.77 zł 2.81 zł
Orlen 6.68 zł 7.39 zł 6.86 zł 2.81 zł
PKS 6.6 zł - 6.79 zł 2.79 zł

Drogi Użytkowniku,

przedstawiamy podstawowe informacje dotyczące przetwarzania danych osobowych podczas korzystania z naszego portalu. Zamykając ten komunikat (poprzez kliknięcie "X", przysiku "Przejdź do serwisu") zgadzasz się na opisane niżej działania.

Wykorzystanie danych

Masz pełne prawo zgłosić podmiotowi przetwarzającemu Twoje dane osobowe żądanie dostępu do tych informacji, ich poprawienia, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania.

Zakres i cele przetwarzania Twoich danych oraz szczegółowe informacje o Twoich prawach opisane zostały w Polityce prywatności oraz Regulaminie portalu, z którymi możesz zaponać się w każdej chwili.

Pliki cookies

Stosujemy pliki cookies i inne podobne technologie w celu:

Zakres wykorzystania plików cookies możesz określić w ustawieniach Twojej przeglądarki. Nie wprowdzając zmian zgadzasz się na zapisywanie plików cookies w pamięci Twojego urządzenia.

Szczegółowe informacje nt. sposobu wykorzystania plików cookies znajdziesz w Regulaminie portalu.

Przejdź do serwisu Zamknij