Drogi Użytkowniku,
przedstawiamy podstawowe informacje dotyczące przetwarzania danych osobowych podczas korzystania z naszego portalu. Zamykając ten komunikat (poprzez kliknięcie "X", przysiku "Przejdź do serwisu") zgadzasz się na opisane niżej działania.
Wykorzystanie danych
Masz pełne prawo zgłosić podmiotowi przetwarzającemu Twoje dane osobowe żądanie dostępu do tych informacji, ich poprawienia, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania.
Zakres i cele przetwarzania Twoich danych oraz szczegółowe informacje o Twoich prawach opisane zostały w Polityce prywatności oraz Regulaminie portalu, z którymi możesz zaponać się w każdej chwili.
Pliki cookies
Stosujemy pliki cookies i inne podobne technologie w celu:
- zapewnienia bezpieczeństwa podczas korzystania z portalu,
- ulepszania i dostosowania usług do oczekiwań użytkowników,
- opracowań statystycznych.
Zakres wykorzystania plików cookies możesz określić w ustawieniach Twojej przeglądarki. Nie wprowdzając zmian zgadzasz się na zapisywanie plików cookies w pamięci Twojego urządzenia.
Szczegółowe informacje nt. sposobu wykorzystania plików cookies znajdziesz w Regulaminie portalu.
7 komentarzy
Energia odnawialna
Energia wodna
Energia geotermalna
Energia prądów morskich,
pływów i falowania
Energia słoneczna
Energia wiatru
Biopaliwo
Biomasa
Biogaz
Energia cieplna oceanu
Biogaz może zostać oczyszczony do bio-metanu, aby spełniał standardy jakości gazu ziemnego. Może zostać sprężony, w taki sam sposób jak gaz ziemny jest sprężany do CNG i wykorzystywany jako paliwo w pojazdach mechanicznych. W samej Wielkiej Brytanii uważa się, że biogaz potencjalnie mógłby zaspokoić 17% zapotrzebowania na paliwo samochodowe.
Technologie wytwarzające i wykorzystujące biogaz kwalifikują się do otrzymania dofinansowania wspierającego rozwój OZE w niektórych krajach. Biogaz jest uważany za odnawialne źródło energii, ponieważ cykl jego produkcji i zużycia jest ciągły i nie wiąże się z produkcją netto dwutlenku węgla. Materia organiczna wykorzystywana w produkcji biogazu rośnie z wykorzystaniem dwutlenku węgla w powtarzalnym, bezstratnym cyklu. Taka sama ilość dwutlenku jest absorbowana z atmosfery, jak ilość wydalana podczas spalania biogazu.
OTEC (skrót od Ocean Thermal Energy Conversion) – technologia mająca odzyskiwać energię cieplną zgromadzoną w wodach oceanów, a dokładnie wykorzystać różnicę temperatur między chłodniejszymi wodami z głębin a cieplejszymi z wód powierzchniowych. Do tego celu służy silnik cieplny, który zamienia energię termiczną (cieplną) w energię mechaniczną lub elektryczną(elektrownie maretermiczne lub oceanotermiczne).
Biomasa – oznacza ulegającą biodegradacji frakcję produktów, odpadów i pozostałości z produkcji rolnej (w tym substancje pochodzenia roślinnego i zwierzęcego), leśnej i powiązanych gałęzi przemysłu, w tym rybołówstwa i akwakultury, a także biogazy i ulegającą biodegradacji frakcję odpadów przemysłowych i komunalnych.
Wyróżnia się czasem fitomasę (biomasę roślin) oraz zoomasę (biomasę zwierząt), a także biomasę mikroorganizmów (np. plankton). Inny podział wyróżnia wekosystemach biomasę producentów i biomasę konsumentów, które składają się na całkowitą biomasę biocenozy. Biomasa producentów tworzona jest w procesiefotosyntezy. Konsumenci i reducenci (destruenci) tworzą swoją biomasę kosztem biomasy producentów.
Wady i zalety
Spalanie biomasy jest uważane za korzystniejsze dla środowiska niż spalanie paliw kopalnych, gdyż zawartość szkodliwych pierwiastków (przede wszystkim siarki) w biomasie jest niższa niż w przeciętnym węglu. Źródła biomasy są też stosunkowo jednorodnie rozmieszczone przestrzennie, co potencjalnie ogranicza konieczność transportu w stosunku do paliw kopalnych.
Biomasa ma teoretycznie korzystniejszy bilans dwutlenku węgla od paliw kopalnych ze względu na to, że rosnąc pochłania jego część w procesie fotosyntezy. Chęć ograniczenia emisji CO2 skutkowała wprowadzeniem subsydiów dla uprawy roślin energetycznych, a następnie wprowadzeniem obowiązku współspalania biomasy wraz z paliwami kopalnymi w elektrowniach. W praktyce bilans CO2 jest znacznie mniej korzystny niż wynika to z obliczeń teoretycznych, ze względu na emisje w trakcie produkcji (np. przeróbki na pelety) oraz transportu biomasy. Według badań Princeton University wykorzystanie biomasy do celów energetycznych dopiero po ok. 100 latach bilansuje emisję CO2 do zera
Wyróżnia się biopaliwa:
• stałe – słoma w postaci bel lub kostek albo brykietów, granulat trocinowy lub słomiany – tzw. pellet, drewno, siano i inne przetworzone odpady roślinne;
• ciekłe – biobenzyny, otrzymywane w drodze fermentacji alkoholowej węglowodanów do etanolu, fermentacji butylowejbiomasy do butanolu lub z estryfikowanych w biodiesel olejów roślinnych (np. olej rzepakowy) czy etanol z kukurydzy – jedyne biopaliwo produkowane w Stanach Zjednoczonych na skalę przemysłową;
• gazowe:
• powstałe w wyniku fermentacji beztlenowej ciekłych i stałych odpadów rolniczej produkcji zwierzęcej (gnojowica,obornik, słoma etc.) – biogaz;
• powstałe w procesie zgazowania biomasy – gaz generatorowy (gaz drzewny).
Biopaliwa dzielimy także na:
• pierwszej generacji (konwencjonalne) – produkowane są z cukru, skrobi, lub oleju roślinnego;
• drugiej generacji (ulepszone) – produkowane są z trwałego surowca. Trwałość surowca jest określana m.in. z perspektywy dostępności surowca, wpływu na emisje gazów cieplarnianych oraz wpływu na bioróżnorodność i zużycie terenu. Obecnie opracowuje się wiele biopaliw drugiej generacji, np.: etanol celulozowy, biowodór, biometanol czy olej napędowy z drewna;
• trzeciej generacji – to biopaliwa produkowane z glonów i innych mikroorganizmów.
Produkcja biopaliw z glonów jest najbardziej wydajna. Znane są metody wykorzystania do tych celów terenów pustynnych. Wzbogacana w CO2 woda przepływa w foliowych zbiornikach, które eliminują jej parowanie. Półproduktem glonowej hodowli jest białko i O2. Efektywność glonów jest 30 x większa niż jakiegokolwiek innego rodzaju pozyskiwania paliwa. Departament Energii USA oszacował, że do pokrycia obecnego zapotrzebowania USA na paliwa wystarczy uprawa glonów na biopaliwo na powierzchni 15 tys mil2 (ok. 39000 km²). Paliwo glonowe stanowi tzw. biopaliwo 3 generacji.
Bada się możliwość użycia do produkcji biopaliw organizmów zmodyfikowanych genetycznie. Np. Jay D. Kasling zmodyfikowałpałeczkę okrężnicy tak aby produkowała olej fotoautotroficznie i wydzielała go na zewnątrz komórki. W 2013 roku naukowcy University of Georgia opracowali również metodę produkcji związków organicznych, w tym także prekursorów paliw, przy pomocy ciepłolubnej bakterii Pyrococcus furiosus, która wytwarza je bezpośrednio z atmosferycznego CO2
Energia wiatru – energia kinetyczna przemieszczających się mas powietrza, zaliczana do odnawialnych źródeł energii. Jest przekształcana w energię elektryczną za pomocą turbin wiatrowych, jak również wykorzystywana jako energia mechaniczna w wiatrakach i pompach wiatrowych, oraz jako źródło napędu w jachtach żaglowych. W 2015 roku energia wiatru dostarczyła ludzkości 841 TWh, czyli 3,5% światowego zapotrzebowania na energię elektryczną. Największy udział w krajowej produkcji energii elektrycznej miała w Danii (49,7%), Irlandii (22,9%), Portugalii (22,3%) i Hiszpanii (17,7%). W Polsce w 2015 roku energia wiatru dostarczyła 10,8 TWh, czyli 6,6% zapotrzebowania na energię elektryczną.
Energetyka słoneczna – gałąź przemysłu zajmująca się wykorzystaniem energii promieniowania słonecznego zaliczanej doodnawialnych źródeł energii. Od początku XXI wieku rozwija się w tempie około 40% rocznie. Globalne inwestycje w energię słoneczną w 2014 wyniosły 149,6 mld dolarów. W 2016 roku łączna moc zainstalowanych ogniw słonecznych wynosiła 301 GW(wzrost o 75 GW w stosunku do 2015 roku) i zaspokajały one 1,3% światowego zapotrzebowania na energię elektryczną.
Energia kinetyczna prądów morskich.
Moc prądów morskich jest oceniana na 7 TW (to prawie dwa razy więcej niż moc możliwa do otrzymania ze spadku wód śródlądowych). Jednak jej wykorzystanie jest bliskie zeru z powodu problemów technicznych i obawy przed zaburzeniem naturalnej równowagi. Wielu badaczy uważa, że prądy morskie mają fundamentalne znaczenie dla klimatu i uszczuplenie ichenergii, choćby niewielkie, mogłoby doprowadzić do nieobliczalnych zmian klimatycznych.
Energia geotermalna (energia geotermiczna, geotermia) − energia cieplna skał, wody i gruntu pod powierzchnią Ziemi, zaliczana do odnawialnych źródeł energii. Proces odnawiania źródeł geotermalnych jest jednak powolny, stąd przy małym strumieniu ciepła geotermalnego pobieranie dużej ilości ciepła może doprowadzić do wychłodzenia skał lub spadku ciśnienia w zbiorniku. Energia geotermalna jest udostępniana za pomocą wierceń zbliżonych technologią wykonania do odwiertów naftowych, jednak odbiegających od nich w szczegółach wykonania i umiejscowienia. Energia geotermalna może być pobierana za pomocą gruntowych pomp ciepła lub głębszych odwiertów, które z reguły służą eksploatacji głęboko położonych warstw wodonośnych z gorącą wodą. Alternatywnie, możliwe jest wykorzystanie energii cieplnej skał nieprzepuszczalnych lub słabo zawodnionych, do których wtłaczana jest chłodna woda i po nagrzaniu odbierana gorąca. Jednym z przejawów obecności energii geotermalnej są źródła termalne.
Energię geotermalną wykorzystuje się w 64 krajach, a łączna moc działających elektrowni geotermalnych wynosi 11,4 GW (2012 rok). Jest ona najistotniejszym źródłem energii na Islandii i Filipinach. W Unii Europejskiej z energii geotermalnej pochodzi 0,84% produkowanej energii pierwotnej. W Polsce instalacje geotermalne działają m.in. na obszarze Podhala i odpowiadają za 0,03% produkowanej energii pierwotnej.
Energia wodna (energia rzek) – wykorzystywana gospodarczo, energia mechaniczna płynącej wody. Współcześnie energię wodną zazwyczaj przetwarza się na energię elektryczną (hydroenergetyka, często oparta na spiętrzeniach uzyskanych dzięki zaporom wodnym). Można ją także wykorzystywać bezpośrednio do napędu maszyn – istnieje wiele rozwiązań, w których płynąca woda napędza turbinę lub koło wodne.
Przed wynalezieniem maszyn elektrycznych i upowszechnieniem elektroenergetykienergię wodną powszechnie wykorzystywano do napędu młynów, foluszów, kuźni,tartaków i innych zakładów przemysłowych. W latach 30. XIX wieku, w szczytowym okresie rozwoju transportu rzecznego, napęd wodny stosowano przy przemieszczaniu barek po pochylniach pomiędzy odcinkami kanałów na różnych poziomach (pochylnie takie zachowały się do dziś na Kanale Elbląskim).
Energia wodna może być znacznie tańsza od spalania paliw kopalnych lub energii jądrowej. Obszary bogate w energię wodną przyciągają przemysł niskimi cenami elektryczności. W niektórych krajach o wykorzystaniu energii wodnej zaczynają decydować względy ochrony środowiska, przeważając nad kalkulacją cen
Na pytanie "czy prezydent Andrzej Duda łamie konstytucję?" 40 proc. ankietowanych odpowiedziało twierdząco. Przeciwnego zdania było 31 proc. Odpowiedź: "nie wiem/trudno powiedzieć" wybrało 29,2 proc. Konstytucja (od łac. constituo – urządzać, ustanawiać, regulować) – akt prawny, określany także jako ustawa zasadnicza, która zazwyczaj ma najwyższą moc prawną w systemie źródeł prawa w państwie.
Portal "Rzeczpospolitej" informuje, że o łamanie ustawy zasadniczej częściej oskarżają prezydenta mężczyźni (46 proc.) oraz badani z wyższym wykształceniem (44 proc.) i z największych miast (49 proc.). Odsetek osób, które uważają, że Andrzej Duda łamie konstytucję, rośnie wraz z wiekiem.
Badanie SW Research na zlecenie serwisu rp.pl przeprowadzono w dniach 19-20 czerwca 2018 roku na próbie 800 osób reprezentatywnej dla populacji Polski pod względem płci, wieku i miejsca zamieszkania.
Żywioły, elementy, pierwiastki – redukcjonistyczna koncepcja filozoficzna, według której świat materialny (Wszechświat) składa się z kilku podstawowych elementów. Różne proporcje w jakich występują one w różnych obiektach i substancjach ma odpowiadać za złożoność świata materialnego, a sposoby, w jaki reagują one ze sobą, mają wyjaśniać przemiany w tym świecie. Teorie żywiołów były w wielu kulturach przednaukowym sposobem wyjaśniania rzeczywistości przyrodniczej.
Żywioły w kulturze europejskiej
Starożytne początki
Europejskie pojęcie żywiołu (elementu, pierwiastka) powstało w starożytności i zostało przejęte przez średniowiecze. Głównym zagadnieniem pierwszych filozofów była podstawowa zasada (Arché) leżąca u podstaw całej rzeczywistości. Nie było zgody, co jest tą podstawową zasadą: Tales z Miletuwidział ją w wodzie, Anaksymander w bezkresie (apeiron), Anaksymenes w powietrzu, natomiast Heraklit w ogniu.
W późniejszym okresie, filozofowie określani jako pluraliści starali się połączyć te koncepcje, uznając, że istnieje kilka jakościowo różnych zasad, leżących u podstaw rzeczywistości przyrodniczej. W ten sposób ukształtowały się koncepcje zgodnie z którymi u podstaw rzeczywistości materialnej leży kilka podstawowych elementów. W pierwszych teoriach, te podstawowe elementy miały charakter przeciwstawny, których wzajemne oddziaływania były źródłem zmiany. DlaAnaksymandra było to przeciwieństwo suchego i wilgotnego, gorącego i zimnego. Ksenofanes za przeciwstawne elementy uznawał ziemię i wodę. Najbardziej wpływowa była jednak koncepcja Empedoklesa, twórcy koncepcji czterech elementów: wody, ognia, powietrza i ziemi, łącząca koncepcje Talesa, Anaksymenesa, Heraklita i Ksenofanesa. Elementy były dla niego „pierwotne i jakościowo niezmienne”. Łączyły się ze sobą w sposób mechaniczny, tworząc wielość i różnorodność rzeczy we wszechświecie. Inna koncepcja została sformułowana przez atomistów: Leucypa i Demokryta. Atomiści wskazywali, że wszystkie rzeczy materialne stworzone są z małych, niepodzielnych cząstek (atomów). Atomy różnią się kształtem i łączą się w różnych proporcjach, co daje w efekcie różnorodność rzeczy.
Te wczesne koncepcje żywiołów zostały następnie zsyntetyzowane w dwóch bardzo wpływowych teoriach: Platona iArystotelesa. Obaj korzystali z koncepcji czterech żywiołów Empedoklesa, łącząc ją jednak z atomizmem (Platon) oraz z Anaksymandrem (Arystoteles). Platon, podobnie jak atomiści, uważał, że podstawowe cząstki materii różnią się kształtami, co odpowiada czterem podstawowym żywiołom. Kształty te są wielościanami foremnymi (bryłami platońskimi). Piąty platoński wielościan foremny, dodekahedron, różni się od pozostałych właściwościami i stanowił element z którego stworzone miały być niebiosa. Ten piąty żywioł zostanie przez Arystotelesa nazwany eterem.
ogień (czworościan)
ziemia (sześcian)
powietrze (ośmiościan)
woda (dwudziestościan)
eter (dwunastościan)
Uczeń Platona, Arystoteles oparł się z kolei na Anaksymandrze, wskazując, że każdy z czterech żywiołów wyposażony był w dwie cechy: wilgotność lub suchość oraz zimno lub ciepło. Arystoteles krytykował atomistów, według których atomy umieszczone są w próżni. Według Stagiryty próżnia (jako nie-byt) nie istnieje, a ruch ciał oznacza przesuwanie jednych rodzajów rzeczy (np. powietrza) i zastępowanie ich innymi (np. poruszanym ciałem). Arystoteles wprowadził również pojęcie miejsca naturalnego, czyli miejsca do którego w sposób naturalny dążą ciała. Poszczególne ciała zachowują się w zależności od tego, jakie elementy są w nich dominujące. Do góry dążą wszystkie lekkie substancje (w których dominuje ogień i powietrze). Ku dołowi dążą natomiast rzeczy zawierające element ziemi oraz wody. Ten rodzaj ruchu charakterystyczny jest dla "świata podksiężycowego", złożonego z ziemi, ognia, wody i powietrza. W "świecie nadksiężycowym", w którym poruszają się gwiazdy i planety, panują inne prawa. Świat niebiański składa się z piątego żywiołu: eteru. Eter nie powstaje i nie ginie (stąd świat ten jest niezmienny), porusza się natomiast ruchem kolistym (nie ma miejsca naturalnego).
Żywioły i ukryty porządek świata
Średniowieczny obraz świata: cztery żywioły połączone z astrologicznym zodiakiem, stronami świata i okresami rozwoju człowieka (koniec XI w.)
Osobny artykuł: Patologia humoralna.
W przeciwieństwie do współczesnej koncepcji pierwiastka, starożytne elementy, nie były uznawane za "najbardziej podstawowe substancje, które mogą zostać wyizolowane i oczyszczone". Były pojmowane raczej jako zasady, które dopiero przez zmieszanie tworzą rzeczy materialne. Żywioł wody nadawał np. rzeczom płynność (i był częścią np. roztopionego metalu). Z kolei żywioł ziemi nadawał ciężar. W tym okresie eter funkcjonował pod łacińską nazwą quinta essentia (kwintesencja, piąta esencja).
Poszczególne żywioły łączono z różnymi zasadami, cechami charakteru, symbolami, ciałami niebieskimi. Taka przednaukowa wizja rzeczywistości uznawała istnieje wielu ukrytych połączeń. Żywioły były nie tylko tworzyły charakterystykę materii, lecz były podstawową strukturą organizującą życie człowieka.
W sztukach pięknych, poszczególnym żywiołom odpowiadały pewne "podstawowe" kolory. Dla Empedoklesa (w interpretacji Antiochosa) były to biały (woda), czarny (ziemia), czerwony (powietrze) i żółty (oryg. ochron - ogień). Tworzący w renesansie Leon Battista Alberti łączył czerwony z ogniem, niebieski z powietrzem, zielony z wodą, a popielaty (cinereum) z ziemią. Podobnie uznawałLeonardo da Vinci, łącząc jednak ziemię z kolorem żółtym. Łączenie kolorów z żywiołami wskazywało na symboliczną więź między estetyką a podstawowymi strukturami rzeczywistości materialnej.
W medycynie humoralnej Galena żywioły wiązano z czterema esencjami, od których równowagi zależało zdrowie człowieka. Czerwona krew łączona była z powietrzem (temperament sangwiniczny), biały śluz (flegma) z wodą (flegmatyczność), jasna żółć z ogniem (choleryczność), natomiast czarna żółć z ziemią (melancholiczność).
Wraz z upadkiem cesarstwa rzymskiego, pisma Arystotelesa zostały w kręgu kultury łacińskiej zapomniane, jednak nauka o czterech żywiołach była nadal przekazywana. Pisma Stagiryty były badane przez uczonych arabskich. Arystotelesowską koncepcję żywiołów rozwijali m.in. Al-Kindi, ar-Razi czy Dżabir Ibn Hajjan.
Po ponownym odkryciu pism Arystotelesa w XII w., jego fizyka upowszechniła się na łacińskim Zachodzie, stając się podstawą średniowiecznego poglądu na strukturę rzeczywistości. Koncepcja pięciu żywiołów, wraz z całą Arystotelesowską filozofią przyrody, pozostała bardzo wpływowa aż do XVI w., będąc np. podstawą alchemii i rozmaitych koncepcji ezoterycznych.
Od alchemii do chemii nowożytnej
Alchemiczne symbole żywiołów. W kolejności: ogień, ziemia, woda, powietrze
Schemat przedstawiający alchemiczny obraz świata, którego częścią są cztery żywioły (w rogach), 1678
Rozwój alchemii w średniowieczu i wczesnej nowożytności, doprowadził stopniowo do przekształcenia starożytnych żywiołów i powstania naukowej koncepcji pierwiastka chemicznego. Praktycznie nastawieni alchemicy, odwoływali się często do Arystotelesowskiej koncepcji 4 żywiołów, jednak obok nich, wprowadzali dodatkowe podstawowe substancje, których relacje do żywiołów były niejasne. Ten kierunek rozwoju wyznaczony został przez uczonych arabskich.
Zasadniczym przedmiotem zainteresowania alchemików były metale i ich transmutacje, których celem miało być otrzymanie złota lub odkrycie kamienia filozoficznego. Dżabir Ibn Hajjan uznawał ziemię, powietrze, ogień i wodę za podstawowe elementy materii. Bezpośrednimi "zasadami" tworzącymi wszystkie metale były jednaksiarka i rtęć. Następcy Dżabira, czasami utożsamiali je z ogniem i wodą, czasami zaś pozostawiali nieomówione ich związki z czterema żywiołami. W XVI w. Paracelsus dodał do nich sól, formułując wpływową koncepcję trójzasadową. Trzy zasady były u Paracelsusa bezpośrednimi, obserwowalnymi manifestacjami żywiołów. Koncepcja ta była wielokrotnie przekształcana, np. przez Jeana Beguina, który uznawał istnienie pięciu żywiołów: rtęci, siarki, soli, flegmy i ziemi.
W 1669 lekarz i alchemik niemiecki Johann Joachim Becher uogólnił teorię Paracelsusa, twierdząc, że wszystkie substancje składają się z: powietrza, wody i trzech rodzajów ziemi: terra fluida (odpowiednik rtęci) - który umożliwia ich topienie i parowanie, terra lapida (odpowiednik soli) - odpowiadający za to, że substancje stają się twarde i odporne mechanicznie, oraz terra pinguis (pierwiastek "tłustości", odpowiednik siarki), który odpowiada za "miękkość" i jednocześnie za zdolność do spalania. Np: według Bechera drewno składa się z terra lapidaoraz z terra pinguis - na skutek czego jest ono twarde - ale nie tak jak metale i jest palne - ale po spaleniu zostaje się popiół, czyli właśnie terra lapida, zaś terra pinguis tworzy z powietrzem dym, który ulatuje w przestrzeń. Później koncepcja terra pinguis funkcjonowała aż do czasów Antoine Lavoisier'a jako teoria flogistonu.
Rozwój filozofii przyrody, badań empirycznych i aparatury w XVII w. związany był m.in. z porzuceniem celów dawnej alchemii i skupieniu się na bardziej ogólnych celach poznawczych. Stopniowo przyczyniło się to do porzucenia klasycznych żywiołów i sformułowanie idei pierwiastka chemicznego. Jeden z pierwszych chemików, Robert Boyle, zauważył, że niektóre substancje, poddawane "wpływowi Wulkana" (podgrzewaniu) nie dają się rozłożyć na prostsze elementy, co stawia pod znakiem zapytania koncepcję czterech żywiołów. Choć jego pisma unikały radykalnych wniosków, wynikało z nich, że podstawowe elementy materii powinny być określane drogą eksperymentalną, a nie na podstawie filozoficznej spekulacji. Było to wyraźne odejście od fizyki Arystotelesowskiej, opierającej się na apriorycznych założeniach, ilustrowanych różnego rodzaju "obserwacjami", które nie były empirycznie sprawdzane. Na koncepcji 5 żywiołów opierał się jeszcze Kartezjusz, pomimo tego, że jego "nowa nauka" odrzucała większość tez fizyki arystotelejskiej. Żywioły nie były dla Kartezjusza najbardziej podstawową formą materii, lecz już formą jej zorganizowania. Odrzucał też istnienie próżni, przyjmując koncepcję ciągłej, nieskończenie podzielnej materii. Przestrzeń postrzegana jako pusta miała być jego zdaniem wypełniona eterem. Rzeczywiste zerwanie z koncepcją żywiołów nastąpiło dopiero wraz z badaniami Lavoisiera i odkryciem tlenu.
Żywioły w kulturze chińskiej
Pięć żywiołów chińskich: cykl tworzenia (czarne strzałki) i niszczenia (białe strzałki).
Osobny artykuł: wu xing.
Chińczycy już w II tysiącleciu p.n.e. wyróżniali pięć żywiołów: wodę, ogień, drewno, metali ziemię. Powiązane są one szeregiem cykli, takich jak cykl tworzenia, nierównowagi, zwyciężania, zniewagi.
Cykl tworzenia:
• Drewno karmi ogień
• Ogień tworzy ziemię (popiół)
• Ziemia nosi w sobie metal
• Metal zbiera wodę
• Woda odżywia drewno
Cykl zwyciężania:
• Metal przecina drewno
• Drewno zapuszcza się w ziemię
• Ziemia pochłania wodę
• Woda gasi ogień
• Ogień topi metal
Żywioły w kulturze japońskiej
Japończycy także uznają pięć żywiołów, ale są to:
• powietrze/wiatr (風, fū lub kaze)
• ogień (火, ka lub hi)
• woda (水, sui lub mizu)
• ziemia (地, chi (czasem ji) lub tsuchi)
• pustka/niebo (空, kū lub sora).
Znaki mają czytanie sinojapońskie i rdzennie japońskie.
Żywioły w hinduizmie
Hinduistyczne podania o żywiołach ukształtowały się w okresie około 500 p.n.e.. Zaliczano do nich (wyliczając od najmniej subtelnych) następujące kategorie:
• ziemia (prythiwi)
• woda (apas)
• ogień (tedźas)
• powietrze (waju)
• wiatr (akaśa).
Ich badaniami zajmowały się szczególnie joga i tantra, wraz z adeptami praktykującymi oczyszczanie ćakr.
Każdy szczerze wierzący chojnicki katolik "na wiarę" wie, że magicznymi modłami można odśnieżać ulice i przeciwdziałać gołoledzi tak wiec skuteczność zimowego utrzymania dróg za pomocą modłów jest gwarantowana i żaden zdewociały katolik nie potrzebuje na to jakichkolwiek materialnych dowodów!
Tylko niewierni Tomasze (i ateiści) potrzebują dowodów bo "prawdziwi" katolicy biorą tą informacje jako fakt "na wiarę" i nie potrzebują dowodów na cudowną i niezglebioną moc katolickich zabobonów i guseł!
Po magicznym poświeceniu mojego samochodu nawet otrzymałem dokument potwierdzający odprawienie guseł i zaklęć i gwarancje efektywności świecenia na cały rok do czasu następnego pokropku!
Dodatkowo dla pokrzepienia wiary w zabobony mogli by ze śniegu przy każdym skrzyżowaniu ulepić bałwana i uroczycie ze wszelkimi świętymi guslami i celebracjami nadać tym bałwanom imię swietego Jana Pawła 2-go - świętego patrona pedofilów i gwałcicieli!
Tylko cudowna i niezgłębiona moc magicznych guseł i zabobonów zapewni kierowcom bezpieczeństwo jakiego nie zapewni im żadna solarka czy też piaskarka wysłana na drogi i ulice!
Komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników portalu. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.
Dodaj komentarz
Komentarze publikowane są dopiero po sprawdzeniu przez moderatora!