Opór

Bracia Bielscy uratowali podczas II Wojny Åšwiatowej ponad 1000 osób. Przypisuje siÄ™ im  masakrÄ™ polskich mieszkaÅ„ców wsi Naliboki. Tym kontrowersyjnym postaciom, Edward Zwick poÅ›wiÄ™ciÅ‚ swój film ”Opór”.

Dla naszych czytelników przygotowaliÅ›my konkurs! SzczegóÅ‚y pod artykuÅ‚em!

Polskie kresy wschodnie rok 1941, niemieckie wojska po ataku na ZwiÄ…zek Radziecki, przystÄ™pujÄ… do eksterminacji mieszkaÅ„ców narodowoÅ›ci żydowskiej. NasilajÄ… siÄ™ represje i masowe mordy. Trzem braciom Bileskim udaje siÄ™ schronić w pobliskich lasach, wraz z grupkÄ… uciekinierów starajÄ… siÄ™ przetrwać za wszelkÄ… cenÄ™. Gdy jednak rozchodzÄ… siÄ™ wieÅ›ci o żydowskim azylu Puszczy Nalibockiej, do grupy Bielskich doÅ‚Ä…cza co raz wiÄ™cej osób. Pierwotny zamysÅ‚, by stworzyć możliwość przetrwania niewielkiej grupce osób, przemienia siÄ™ w krucjatÄ™ majÄ…cÄ… na celu uratowanie jak najwiÄ™kszej iloÅ›ci Å»ydów. Obóz Bielskich staje siÄ™ nowÄ… ArkÄ… Noego.

Reklama | Czytaj dalej »

Tewje Bielski obejmuje przywództwo nad ”leÅ›nymi ludźmi”, jednak już wkrótce okaże siÄ™, że misja której siÄ™ podjÄ…Å‚ przeroÅ›nie jego najÅ›mielsze oczekiwania. ”Kto ratuje życie, ten przejmuje za nie odpowiedzialność”- te sÅ‚owa jednego z podopiecznych Tewje, wyznacza kierunek jego dziaÅ‚aÅ„. Od tej pory skupia siÄ™ na zapewnieniu uratowanym pożywienia i godziwych warunków życia. Nie jest to proste, w sytuacji gdy ludność Nowogródczyzny boryka siÄ™ problemami okupacji, zdobycie jedzenia graniczy z cudem. Nie brakowaÅ‚o też konfidentów, którzy byli sporym zagrożeniem dla ukrywajÄ…cych siÄ™ Å»ydów. 

Priorytety wybrane przez Tewje, nie idÄ… w parze z planami drugiego z braci- Zusa, on przede wszystkim chce walczyć. Zachowawcze postÄ™powanie starszego brata, rodzi konflikt w wyniku, którego Zus opuszcza żydowski obóz i przyÅ‚Ä…cza siÄ™ do partyzantki radzieckiej.
Dwaj bracia prezentujÄ… odmienne spojrzenie na walkÄ™ z okupantem, każdy z nich realizuje je w odmienny sposób. WÅ‚aÅ›nie na ten konflikt wybija siÄ™ na pierwszy plan filmu Zwicka, jeÅ›li miaÅ‚ być podstawÄ… scenariusza, to dziwi zabieg, jaki zastosowaÅ‚ reżyser. OdesÅ‚anie Zusa, na poÅ‚owÄ™ filmu do radzieckiej partyzantki, w sytuacji gdy zaczynamy poznawać różnice dzielÄ…ce braci, jest co najmniej nietrafione. Stracono okazjÄ™ na ciekawÄ… konfrontacjÄ™ charakterów. 

Równie zagadkowy jest wybór charakteru filmu, nie można mieć pewnoÅ›ci, czy reżyser chciaÅ‚ stworzyć film akcji, czy dramat. Ostatecznie powstaÅ‚a alegoria bohaterskiego Tewje Bielskiego, wybawiciela ponad 1000 osób. Daniel Craig, odtwarzajÄ…cy tÄ… postać, jest ucieleÅ›nieniem wspóÅ‚czesnego herosa, biorÄ…cego pod opiekÄ™ zagubionych i bezbronnych pobratymców. Zasiada na biaÅ‚ym koniu i chwyta za broÅ„ by bronić podopiecznych. Jest surowym ale sprawiedliwym przywódcÄ…, ustala kodeks praw, by zapobiegać samowoli i eskalacji przemocy.

Taki jest obraz Bielskich zaproponowany przez Edwarda Zwicka. SÅ‚owa ”True story” na poczÄ…tku filmu, trzeba potraktować bardzo swobodnie. Postawa Bielskich budzi wiele kontrowersji, ich odziaÅ‚ partyzancki pozostawaÅ‚ pod bezpoÅ›rednim przywództwem oddziaÅ‚ów radzieckich. Rzekoma walka z okupantem, sprowadzaÅ‚a siÄ™ w istocie do rabowania polskich chÅ‚opów. Sam Tewje Bielski wyznaÅ‚ krótko przed Å›mierciÄ… w 1987 roku, wyznaÅ‚ autorce książek o HolocauÅ›cie Amerykance Nechamie Tec, że sam nigdy nie braÅ‚ udziaÅ‚u w bezpoÅ›rednim starciu z siÅ‚ami niemieckimi. 

Obecnie IPN, zainspirowany listem Kongresu Polonii Kanadyjskiej prowadzi Å›ledztwo które, ma ustalić jaki byÅ‚ zwiÄ…zek otriadu Bielskich z masakrÄ… ludnoÅ›ci cywilnej we wsi Naliboki. Naoczni Å›wiadkowie nie majÄ… wÄ…tpliwoÅ›ci, że  wÅ›ród radzieckich partyzantów atakujÄ…cych wieÅ›, byli także podkomendni  Bielskich.
ZastanawiajÄ…cy jest brak najmÅ‚odszego z braci- Arona, który także braÅ‚ udziaÅ‚ w tworzeniu żydowskiej partyzantki. Czyżby fakt, że niedawno wraz z żonÄ…, zostaÅ‚ skazany przez amerykaÅ„ski sÄ…d, za uprowadzenie oszustwo dokonane na emerytce polskiego pochodzenia, miaÅ‚ wpÅ‚yw na ”wymazanie” jego postaci z filmowego scenariusza?

Wróćmy jednak do filmu. Skoro Wick zdecydowaÅ‚ siÄ™ na wykorzystanie symbolu, jakim niewÄ…tpliwie byÅ‚ Bielski, to musiaÅ‚ zapewnić odpowiedniÄ… oprawÄ™, by ”klejnot” bohaterstwa i altruizmu mógÅ‚ lÅ›nić peÅ‚nym blaskiem. CaÅ‚ość podporzÄ…dkowana jest etosowi Bielskiego, wszystko z niego wynika i wokóÅ‚ niego siÄ™ krÄ™ci. W Konfrontacji z nieskazitelnym bohaterem przegrywa nawet Holocaust, który podobnie jak wojna, zepchniÄ™ty zostaÅ‚ na margines.
”Opór” nie ma szansy dorównać ”LiÅ›cie Schindlera” czy ”PianiÅ›cie”, to nie ta liga. W kategorii ”film wojenny” na pierwszym miejscu jest ”Szeregowiec Ryan”, a po nim dÅ‚ugo, dÅ‚ugo nic, film Zwicka nie wnosi nic nowego do tematu. JedynÄ… odmianÄ™ przynosi ukazanie samych Å»ydów, już nie czekajÄ…cych biernie na zagÅ‚adÄ™, a chwytajÄ…cych za broÅ„ w obronie życia.

Czy zatem film Zwicka można uznać za kompletnÄ… klapÄ™ ? Na pewno nie. Jest tu kilka pereÅ‚ek, jak choćby scena zemsty Bielskiego czy lincz dokonany na niemieckim żoÅ‚nierzu, które przejmujÄ… swoim dramatyzmem.
Aktorsko, prym wiedzie Liev Schreiber, odtwórca roli Zusa, to on jest motorem tego filmu, tym bardziej szkoda, że aktor znika na poÅ‚owÄ™ filmu. Craig gra bardzo oszczÄ™dnie, szczÄ™koÅ›cisk przykleiÅ‚ siÄ™ do jego twarzy, chyba już na staÅ‚e. Wydaje siÄ™, że ten aktor nie jest w stanie pozbyć siÄ™ maniery jakÄ… nabyÅ‚ w sÅ‚użbie Jej Królewskiej MoÅ›ci. 

Dla tropicieli i znawców historii, ”Opór” bÄ™dzie przykÅ‚adem jak można żonglować prawdÄ… i wybiórczo jÄ… przedstawiać. Dla zwykÅ‚ego widza bÄ™dzie kolejnym filmem wojennym, z wielkimi ambicjami i niewykorzystanÄ… szansÄ….

Reżyseria i scenariusz: Edward Zwick
Obsada: Daniel Craig, Liev Schreiber, Jamie Bell

Film do recenzji udostÄ™pniÅ‚a wypożyczalnia SHOCK, mieszczÄ…ca siÄ™ przy ul. Filomatów 1A, otwarta: poniedziaÅ‚ek- sobota 11.00- 20.00, niedziela 12.00- 17.00. Od 13 lipca SHOCK zaprasza do nowej siedziby- al. Bayeux 28 I piÄ™tro.
Tel. 052 396 70 20