Rękopis sprzed lat… (cz. 7)

Prezentujemy ostatnią część rękopisu, który został znaleziony w Łęgu na strychu domu rodziny Kujawskich, spadkobierców Józefa Kujawskiego, który 113 lat temu zapisywał te kartki. Notatki w nim prowadzone są od 12 września 1893 r. do czerwca 1896 r.

Maj 1896 r.
"Kto buduje, ma wiórki, kto się procesuje, ma papiórki". Stare przysłowie, znów się sprawdziło. Oto dwóch sąsiadów z wybudowania spod Starych Budzisk wydając swoim teściowym ordynarię, nie mogli się pogodzić o małą drobnostkę, wytoczył jeden drugiemu proces. Jeden z nich przepadł. Nie kontentując się jednak, ledwo jeden proces ukończono, już dwa nowe procesy sobie wytoczyli. I tak przez trzy lata są sąsiedzi w ciągłych procesach. Pierwszy już przeprocesował 3000 mk,. drugi zaś 1800 mk. Takie to są wyniki procesów i stosunki owych sąsiadów, nie mając oświaty, nie zważają na żadne napomnienia. Choć ich tyle procesy kosztują, nie mają grosza na polską gazetę, a gdy ją mają zapisać, to powiadają, że nie mają na nią pieniędzy. Nieładnie o tym pisać, bo niejeden może pomyśli, że u nas wszyscy tacy. Ale tak źle nie jest. Najwięcej procesują się ci zwykli, ci ciemni jak tabaka w rogu, którzy gazet nie czytają. Ci w miejsce to wolą grosz topić w sądzie i u adwokatów. Pragnę procesników upomnieć, aby się poprawili i na inną drogę wstąpili, a w zgodzie i jedności żyli, pomni, że zgoda buduje a niezgoda rujnuje i że lepsza mniejsza zgoda niż złoty proces.

Podczas pewnego wesela, odbywającego się w jednej z tutejszych oberż, przyszło między gośćmi weselnymi a bratem oberżysty do sprzeczki, a to z tego powodu. Dwóch towarzyszy – szewc i krawiec zażądali kilku butelek piwa, które zaraz szewc opłacił, dając oberżyście gruby pieniądz, aby sobie odciągnął za piwo a resztę pieniędzy mu oddał. Lecz oberżysta przy tak wielkim zatrudnieniu nie zważał na to co odebrał, wpuścił pieniądz do szufladki, a o oddaniu reszty pieniędzy zapomniał. Szewc domagał się o zwrot reszty, o które doszło do sprzeczki, podczas której brat oberżysty pochwycił za młotek i uderzył szewca w głowę.

W lipcu roku 1896
Pierwszą wycieczkę od założenia zrobiło nasze Towarzystwo w poniedziałek w święto Piotra i Pawła na letnią zabawę do Czerska, urządzoną przez tamtejsze towarzystwo rolniczo – przemysłowe. Przed godz. 4 wyruszyło nasze Towarzystwo z 20 śpiewakami na żniwnym wozie. Poza wioską przyłączyło się jeszcze 20 wozów przyozdobionych w zieleń, naszych łęskich obywateli, największa część z parcel. Był to widok zachwycający i świadczący o łączności naszych wiarusów. Przybywszy do Czerska, spostrzegliśmy stojącego przed domem p. H., który z przelęknieniem przyglądał się szeregowi wozów, a nie mogąc widocznie doczekać się końca zawołał: „Wann werden die mal ende nehmen die Linker Polen”. Na miejscu zastaliśmy już w ogrodzie p. Strackego naszych druchów – sąsiadów ze Śliwic, Tucholi, Starogardu i Czerska. Przywitał tam nas wspólnie szczerą i piękną mową p. Kliński z Kłodni, prezes miejscowego Towarzystwa. Dzięki też p. Klińskiemu za te słowa gorące i za wszelkie zabiegi około urządzenia zabawy poczynione. Spodziewamy się też, że nie po raz ostatni do nas przemawiał i że się częściej zbierzemy. Dalsza zabawa odbyła się w szczerej harmonii, przebieg jej już znają czytelnicy Gazety Gdańskiej. Dzięki czerszczanom za ich braterskie przyjęcie. Niech żyją nam wspólnie bratnie Towarzystwa. Uznanie należy się także obywatelom z Łęga i parcel i tak licznie, przeszło 200 osób się stawiło. Uznanie naszym śpiewakom i ich przewodnikowi p. Bruskiemu i Pestce.
Teraz coś nowego. Może już wam wiadomo, iż zawiązało się u nas ubiegłego roku nowe towarzystwo śpiewu niemieckiego na cztery głosy męskie i żeńskie, które już liczy 30 stałych członków. Nie miło jest o tym wspominać, lecz koniecznie, bo do tego towarzystwa należą także Polacy. Niechaj sobie pamiętają, że sami będą winę przypisać musieli, jak powoli wpuszczą lisa do kurnika. Nie długo to potrwa a oni zaśpiewają: „Wir sind deutsche Männer und Frauen”. Nie wciągajcie na siebie niemieckiej skóry, bo polska nam wystarczyć powinna. Słyszałem też, że nowo założony ferajn niby oznaczać „höheren Stand”. Śmiechu warto, patrząc na tych mądrali, którzy dziś tu a jutro tam są i myślą w Łęgu pierwszą rolę odgrywać. Trzymajmy się w kupie bracia, aby im okazać, że niemiecka buta nigdy nam zaimponować nie potrafi. Górą wiarusy.
Moja posiadłość na wybudowaniu Łęga 135 morg dobrej ziemi z budynkami, bardzo wiele łąk i torfu z całym zasiewem mam zamiar po taniej cenie lub w mniejszych parcelach sprzedać. Mam także nowo wybudowany dom w Łęgu blisko kościoła, zdatny do założenia wszelkich interesów. Zgłoszenia przyjmuje Stanisławski w Kaltspring, per Schwarwasser”.
Na tej informacji kończą się zapiski Józefa Kujawskiego.

Artykuł pochodzi z portalu www.chojnice24.pl

• Komentarze Chojnice24 (3)
• Komentarze Facebook (...)