„Prawa autorskie zostały naruszone”

Orzeł na pomniku Ofiar Faszyzmu Hitlerowskiego z koroną. Fot. z lutego 2013.

Skontaktowaliśmy się z członkami rodziny twórcy pomnika Ofiar Faszyzmu Hitlerowskiego prof. Adama Smolany, których poinformowaliśmy o "ukoronowaniu" figury orła. Publikujemy pełną treść oświadczenia otrzymanego od syna artysty Mateusza Smolany.

„Stanowisko rodziny autora ws. pomnika jest jednoznaczne. Naruszone zostały osobiste prawa autorskie, które są niezbywalne.

Zaskakujące są wyczytane w chojnickich mediach wypowiedzi przedstawicieli lokalnych władz, które z racji pełnionych obowiązków i wydawanych decyzji powinny dochować szczególnej staranności w zakresie działań opartych na przestrzeganiu prawa. Na tym opiera się fundament jej funkcjonowania.

Reklama | Czytaj dalej »

Autorskie prawo osobiste wymaga udzielenia zgody autora na dokonanie zmian w utworze. Pomnik to projekt, który jest intelektualnym dziełem, wizją autora, w tym przypadku nieżyjącego prof. Adama Smolany. W rozumieniu przepisów każda współczesna najmniejsza modyfikacja czy tez modernizacja dzieła wymaga zgody autora. Gdy autor nie żyje, konsultacja ze spadkobiercami wydaje się być nieodzowna. A przynajmniej należy do dobrego zwyczaju i poszanowania procedur, które na pewno nie powinny być kwitowane słowami „nie zawracajmy sobie tym głowy”.

Mówiąc obrazowo, gdyby do Mazurka Dąbrowskiego dopisać jeszcze jeden akapit z tekstem i nadal uznawać, że autorem całości jest Józef Wybicki, to taka perspektywa powinna wzbudzić, co najmniej nasze wątpliwości jeśli nie sprzeciw. Innymi słowy, każda zmiana jest ingerencją w dzieło lub utwór. W tym celu tworzy się odpowiednie przepisy, które chronią autorów przed wprowadzaniem zmian wpływających na pierwotny kształt ich twórczych realizacji. Dołożenie korony orłowi na pomniku również jest ingerencją, nawet jeśli sam pomnik nie został fizycznie w całości lub części zmieniony.

Całkowicie inną sprawą jest kwestia naszego zrozumienia dla zmian dziejowych i konieczności, aby przywracać symbolikę narodową oddając jej należną cześć i honory. Tu jest absolutna zgoda i brak kwestionowania dla tej idei i praktyki. Jednakże w 1989 roku, poza odzyskaniem niepodległości, suwerenności i godności narodowej, odzyskaliśmy jako obywatele Rzeczypospolitej Polskiej coś bardzo ważnego: prawo oraz obowiązek jego szanowania. Są to rzeczy, o których trzeba zawsze i bez wyjątku pamiętać.

Sam jestem osobą zarządzającą centrum konferencyjno - wystawienniczym w Gdańsku, które łączy funkcję muzeum. Przepisy prawa autorskiego i poszanowanie dla nich są dla mnie priorytetem na drodze profesjonalnego wypełniania codziennych obowiązków. Tym trudniej możemy znaleźć sensowne wytłumaczenie dla pomijania obowiązujących przepisów i dobrych obyczajów.

Mateusz Smolana, syn prof. Adama Smolany”

"Czy ukoronować Orła?" - tekst z 01/2012

"Orzeł będzie w koronie z miedzi" - tekst z 12/2012

"Orzeł już w koronie" - tekst z 15.02.2013

„To może być nieprzyjemna sprawa” - tekst z 20.02.2013

Artykuł pochodzi z portalu www.chojnice24.pl

• Komentarze Chojnice24 (41)
• Komentarze Facebook (...)

41 komentarzy

• 1
• 2
• 3

~ob.

Zamiast korony proponuję beret z antenką.

10 Marca 2013, godzina 14:41

Oceniono 4 razy 4

Scorpio671

Nie wiemy, jak to wyglądało w 1959 roku. Nie wiadomo, jaka była umowa miasta z artystą i kto jest właścicielem praw autorskich. Ale jest raczej pewne,że za projekt, czyli pomysł mu zapłacono. Trudno to rozstrzygać w oparciu o ustawę z 1994 roku, skoro rzecz działa się 35 lat wcześniej, w realiach PRL-u, gdzie prawa autorskie były abstrakcją.
Gdyby pomnik powstał dzisiaj to zapewne byłaby zawarta umowa mówiąca szczegółowo o prawach i obowiązkach stron. Na przykład o tym, że właścicielem pomnika i projektu jest miasto, ale nie ma prawa wprowadzać żadnych zmian bez zgody twórcy.
Tylko że w tym przypadku rozstrzyganie, czy miasto ma prawo do zmian, jest drugorzędne.
Jest też drugorzędne, czy prawa autorskie zostały naruszone, bo problem jest poważniejszy: takie ingerencje są wyrazem zdziczenia i podłości bandy oszołomów, którzy uważają, że "tylko oni wiedzą jedynie, jak świat wygląda a jak powinien". Jest to brak elementarnego szacunku dla tych, których pomnik upamiętnia.

09 Marca 2013, godzina 16:10

Oceniono 8 razy 8

~Krzys

@Scorpio671 - No właśnie niekoniecznie może. Wszystko się rozbija o prawa własności intelektualnej. Jeśli dany twór jest efektem działalności twórczej (nie jedynie rzemieślniczej), to bez względu na to czy to jest obraz, utwór muzyczny, rzeźba czy architektura, jest chronione prawami autorskimi i choćbyś bardzo chciał to nie do końca możesz zrobić z tym co zechcesz. Zajrzyj do ustawy o prawie autorskimi prawach pokrewnych

09 Marca 2013, godzina 12:11

Oceniono 3 razy 3

~fragi

No nie za bardzo, koszulek na EURO pannom nie można było założyć.

09 Marca 2013, godzina 11:56

Oceniono 2 razy 0

Scorpio671

Prawdopodobnie miasto Chojnice zamówiło pomnik u artysty, zapłaciło i stało się jego właścicielem. I jako właściciel może z nim zrobić co zechce, na przykład zniszczyć albo przenieść w inne miejsce.
Problemem jest to ,że 50 lat temu w PRL nikt sobie nie zawracał głowy własnością intelektualną czy prawami autorskimi. Bo pewnie też nikomu nie przyszło do głowy, że za pół wieku jakieś prawicowe oszołomy będę dokonywać "historycznych " korekt.

09 Marca 2013, godzina 11:53

Oceniono 5 razy 3

~Krzys

A tak jeszcze ad meritum. Dziwię się, że żaden przedstawiciel naszych Elit ( ) nie wpadł na pomysł, żeby przeprowadzić konsultację historyczną z kimś kompetentnym czy w ogóle ten orzeł "może" mieć koronę. Mają tam Pana Bogdana Kuffla więc daleko szukać nie musieli a tak to tylko obciachu sobie (i nam) narobili

09 Marca 2013, godzina 08:24

Oceniono 8 razy 8

~xyz

Krzyś. Tylko, że te barany tego pojąć nie potrafią.

09 Marca 2013, godzina 08:22

Oceniono 7 razy 7

~Krzys

@Że się powtórzę - Oczywiście, możesz sobie kupić "Ucztę Baltazara" i pomalować ją kredkami tylko, że w momencie kiedy w niego zaingerujesz to ten obraz przestaje być "Ucztą Baltazara" i jeśli będziesz wystawiał to jako obraz Rembrandta to śmiało możesz się spodziewać interwencji ze strony właściciela praw autorskich To tak jakbyś kupił sobie płytę jakiegoś zespołu i zaczął do piosenek dogrywać ścieżki ze swoim wokalem spod prysznica a potem wrzucałbyś to do internetu pod szyldem artysty, który jest pierwotnym twórcą tych utworów

09 Marca 2013, godzina 08:04

Oceniono 9 razy 7

~Że się powtórzę

jak kupię Rembrandta to mogę na nim rysować kredkami olejnymi i nic ci do tego, autorowi również...

08 Marca 2013, godzina 21:42

Oceniono 10 razy -8

~baju baju

W jakich archiwach chcecie szukać? Bo chyba nie ratuszowych. Pomnik stoi w tym miejscu już ponad 50 lat. Ustawa o archiwizacji nie przewiduje tak długiego przechowywania dokumentów. Jestem pewien, że urzędnicy już dawno skorzystali z przysługującego im prawa i zniszczyli dokumenty dotyczące pomnika.

08 Marca 2013, godzina 20:24

Oceniono 5 razy 5

~Czlowieku, z jakimi prawami autorskimi

trzeba najpierw poczytac troche, zeby wiedziec, ze rozroznia sie autorskie prawa majatkowe od osobistych - niezbywalnych. Ingerencja w utwor jest naruszeniem praw osobistych, ktore sa pod ochrona. Wracaj do ksiazek.

08 Marca 2013, godzina 16:08

Oceniono 9 razy 5

~Czas przeszukać archiwa i sprawdzić czy

ówczesna władza zamówiła pomnik wraz z prawami autorskimi Odpowiedź syna autora była tak stonowana jakby sam nie wiedział kto posiada prawa autorskie.

08 Marca 2013, godzina 14:14

Oceniono 7 razy 3

~spacerowicz

...ha!...ha!!...ha!!! ...widać, że jednak ktoś potrafił "dotrzeć" do rodziny profesora Smolany i poinformować o mahlojkach przy pomniku ! BRAWOOO !!! Niech teraz płacą za wszystko pomysłodawcy. TV już się kreciło przy pomniku więc pewnie niedługo bedzie reportaż o Chojnicach i ich "władzach" . TO SIE NAZYWA REKLAMA MIASTA !

08 Marca 2013, godzina 13:26

Oceniono 7 razy 3

~Arek przeproś za siebie

"archytekta" i przy okazji za Czerepacha!

07 Marca 2013, godzina 15:11

Oceniono 13 razy 3

nurek_bagienny

To jest Orzeł Piastowski i nie powinien mieć korony, widać że władze Chojnic mają na bakier z historią co wyszło przy okazji dewastacji pomnika komunistów na ul. Kościerskiej. Polecam wpisać w google "Orzeł Piastowski Ziębice", to największy Orzeł Piastowski w Polsce, jakoś nikt jeszcze nie ośmielił się go ukoronować
http://photo.bikestats.eu/zdjecie,114688,orzel-piastowski.html

07 Marca 2013, godzina 08:46

Oceniono 16 razy 2

Komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników portalu. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

• 1
• 2
• 3

Dodaj komentarz

Komentarze publikowane są dopiero po sprawdzeniu przez moderatora!

Zaloguj się lub dodaj komentarz jako gość

Twój podpis

Tutaj nie wpisuj nic

E-mail (nie będzie publikowany)

Zalogowani użytkownicy mogą otrzymywać powiadomienia o nowych komentarzach. Zaloguj się