Polacy z volkslisty

Profesor Włodzimierz Jastrzębski.

Chojnickie Towarzystwo Przyjaciół Nauk odbyło wczoraj (2.11) zebranie plenarne, na którym gościnnie z wykładem "Polacy na volksliście 1941-1945" wystąpił prof. Włodzimierz Jastrzębski.

W trakcie spotkania członkowie ChTPN podsumowali ostatnie półrocze. W tym czasie towarzystwo zorganizowało m.in. drugi konkurs historyczny na wspomnienia z okresu II wojny światowej czy sympozjum "Literackie portrety Chojnic", którego pokłosiem będzie wydana w grudniu publikacja zawierająca wszystkie wygłoszone referaty.

Wczoraj z tematem wciąż budzącym kontrowersje zniemczaniem Polaków wystąpił zaś prof. Włodzimierz Jastrzębski. Naukowiec 50 lat temu napisał pracę magisterską o niemieckiej liście w Bydgoszczy 1941-1945. W 1993 roku pod jego redakcją ukazał się z kolei "Przymus germanizacyjny na ziemiach polskich wcielonych do Rzeszy Niemieckiej w latach 1939-1945". Sposoby na germanizowanie Polaków były dwa: wysiedlanie elementu nienadającego się do zniemczenia i przywożenie w jego miejsce osadników niemieckich, bądź wpisywanie Polaków do kategorii Niemców i wykorzystywanie ich potem w różny sposób. - Do germanizacji mieli się nadawać Kaszubi, Mazurzy, Ślązacy i inni Wasserpolacy rozwodnieni Polacy. Volksdeutschów dzielono na cztery kategorie - mówił profesor. Odmowa podpisania volkslisty mogła być uznana za zdradę rasy i zakończyć się wysłaniem całej rodziny do obozu koncentracyjnego lub przesiedleńczego.

Reklama | Czytaj dalej »

- Bohaterów w społeczeństwie jest stosunkowo niewielu i najczęściej zostają nimi z przypadku. Zdecydowana większość społeczeństwa chciała żyć normalnie, tym bardziej że miała swoje rodziny - zaznaczał Jastrzębski. - Na Pomorzu 95 procent Polaków znalazło się na volksliście. Trzeba zaznaczyć, że nie wszyscy, którzy się sami wpisywali, zostali przyjęci. Najbardziej zgermanizowanym miastem był tutaj Toruń, gdzie na liście znalazło się 85 procent mieszkańców - dodał naukowiec.

Po roku 1950 ówczesne władze państwa polskiego zrehabilitowały wszystkich, którzy podpisali niemiecką listę narodowościową, a nie zostali zrehabilitowani w inny sposób. - Po dzisiaj rehabilitacja społeczna się nie dokonała. Zajmując się Kosznajderią przekonałem się, że potomkowie osób wpisanych na listę wstydzą się tego, albo wręcz zaprzeczają. Stąd dziadek z Wermachtu - zakończył Jastrzębski.

Chojniczan obecnych na wykładzie ciekawiło m.in. gdzie znajduje się chojnicka lista. - W Bydgoszczy na Wiślanej - poinformował prelegent. Chojniczanin Benon Szmyt pokusił się o uwagę, że wielu Kaszubów odmawiało wpisania na listę i zostało wywożonych z tego powodu do pracy na Żuławy. - Z tym odmawianiem nie wierzę. W tym przypadku mogłoby tak być, ale nie masowo - ocenił Jastrzębski. - Wiem, gdzie zostali rozstrzelani chłopcy z Grudziądza, dezerterzy. Oni tam leżą do dziś. Po śmiertelnikach na pewno udałoby się ich zidentyfikować i poinformować rodziny. Próbowałem zainteresować tym tematem różne instytucje w kraju, ale nikt nie podjął tematu - Szmyt próbował zainteresować  naukowca sprawą. - Jest centrala w Berlinie i polskie instytucje, ale Warszawa ma zupełnie inne sprawy - odpowiedział prof. Jastrzębski.

Artykuł pochodzi z portalu www.chojnice24.pl

• Komentarze Chojnice24 (6)
• Komentarze Facebook (...)

6 komentarzy

• 1

~do elfa

Że tez matka nie zdążyła ciebie wyskrobać !

06 Listopada 2015, godzina 10:41

Oceniono 15 razy -9

~Ewa

To prawda, nie wszyscy podpisywali. Nie podpisał mój dziadek z rodziną - za karę dziadka wywieziono do Grudziądza (na tzw "roboty", babcia została w Chojnicach skierowana do szwalni; dzieci (niebieskoocy blondyni) zostały wpisane na listę do wywozu do Niemiec do adopcji - nie wyjechały bo na dni wywozu zostały schowane w węglu że niby już zabrane (jeden z Niemców za bimber zdradził datę, kiedy na nich kolej). Szczęśliwie i dziadek wrócił. Niestety np. rodzina dziadka kuzyna (z Kłodawy) miała mniej szczęścia - zostali wywiezieni do Potulic (wuj dziadka, jego kuzyn z zoną i córką oraz kuzynka). Kuzynostwo z dzieckiem zostali w Potulicach - małe dziecko nie przeżyło, kuzynostwo po wojnie wrócili. Kuzynka była niepełnego wzrostu (nazywano to wtedy "angielska chorobą" więc nie nadawała się wg Niemców do pracy i została przewieziona do tzw. obozu przejściowego w Smukale, gdzie zmarła podobno naturalnie. Wuj dziadka był za stary do pracy więc tez miał być przewieziony do Smukały ale nigdy tam nie dotarł - skończył w jakimś dole w potulickim lesie z wieloma innymi w jego wieku (nie ma grobu, ani nazwiska na pomniku w Potulicach, są tam dziewczyny). Z kolei w rodzinie babci mogło dojść do tego że brat stanie przeciw bratu (do tego nie doszło) - gdyż jeden z jej braci był w polskim wojsku (zginął na wschodzie) a inny wcielony do kriegsmarine (uciekł w czasie postoju we Włoszech). Takie to losy poplątane jak w wielu tutejszych rodzinach.

04 Listopada 2015, godzina 08:24

Oceniono 30 razy 4

~panie "ZERO"

dlaczego to pana nie było na tak ciekawym wykładzie?
Zdaje się, że prof. Włodzimierz Jastrzębski nie jest z twojej bajki, kiedyś byłeś bardzo oburzony z powodu tego co napisał na temat tzw. dywersantów niemieckich we wrześniu 1939 roku w Bydgoszczy.

Może obawiałeś się, że wymieni jakieś nazwiska i wśród nich będzie ktoś z twojej rodziny?

03 Listopada 2015, godzina 20:52

Oceniono 31 razy 15

~Lata okupacji były ciężkie i okrutne dla wielu chojnickich rodzin.

Komentarz słabo oceniony przez użytkowników. [rozwiń]

Moja rodzina wiele ucierpiała w czasie okupacji niemieckiej. Mniej niż 50 % członków przedwojennej liczby przeżyło lata okupacji i wojny. Statystycznie - Żydzi mieszkający w Niemczech na początku wojny mieli większe szanse przeżycia niż Polacy w Chojnicach i innych terenach Pomorza włączonych do 3-ej Rzeszy.

Mój dziadek przed egzekucją wielokrotnie otrzymywał od Niemców propozycje by podpisał volkslistę. Nie zrobił tego i został zabity w okrutny sposób. Wolałbym, by mój dziadek podpisał volkslistę i by przeżył wojnę. Marzyłem, bym jako dziecko mógł mieć żywego dziadka a nie jedynie rodzinne wspomnienia o wspaniałym człowieku, któremu przyszło żyć w trudnych czasach, i pomnik z wyrytym jego imieniem by stawiać tam świeczkę.

Jakkolwiek wiem, że kilku dalszych chojnickich kuzynów pod groźbą wysłania ich rodzin do obozów koncentracyjnych podpisało volkslistę i zostali wcieleni do niemieckiej armii. Mieli szczęście bo trafili na front zachodni gdzie mogli w miarę szybko poddać się lub zdezerterować do aliantów.

Moja najbliższa rodzina nigdy nie podpisała volkslisty i poniosła z tego powodu wiele śmiertelnych ofiar i cierpień w czasach niemieckiej okupacji. Podpisanie volkslisty ocaliło by wielu moich najbliższych członków rodziny. Jako ciekawostkę załączam okupacyjne dokumenty członków mojej rodziny z identyfikacją "Polen" na ausweisie i kennkarcie - tutaj jest link do zdjęć: http://chojnice.livejournal.com



nieśmiały parafianin
przeciętny mieszkaniec miasta Chojnice
niesmialy.parafianin@mail.ru
http://chojnice.livejournal.com

03 Listopada 2015, godzina 18:23

Oceniono 44 razy -10

~To nie zupełnie tak,

że wszystkich zmuszano do wpisania się na volklistę, niektórzy zapisali się sami albo z przekonania albo z czystego wyrachowania!

Kiedyś na przełomie lat 80-tych chciałem uzyskać obywatelstwo niemieckie, wypełniłem papiery w których napisałem, że miałem dziadka w Wermachcie ale po półrocznym sprawdzaniu odrzucono mój wniosek bo okazało się, że mój dziadek nie był w Wermachcie tylko babcia była w Waimarze przed wojną ale tylko raz i była tam po buty i płaszcz dla dziadka!

03 Listopada 2015, godzina 17:16

Oceniono 47 razy 19

~elf

Komentarz słabo oceniony przez użytkowników. [rozwiń]

Kaszubstwo to wredniejsze od SZWABOW...

03 Listopada 2015, godzina 17:14

Oceniono 53 razy -39

Komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników portalu. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

• 1

Dodaj komentarz

Komentarze publikowane sÄ… dopiero po sprawdzeniu przez moderatora!

Zaloguj się lub dodaj komentarz jako gość

Twój podpis

Tutaj nie wpisuj nic

E-mail (nie będzie publikowany)

Zalogowani użytkownicy mogą otrzymywać powiadomienia o nowych komentarzach. Zaloguj się