Do kolonizacji wystąp!
Widokówka z ujęciem na budynek starostwa. Jeszcze bez północnego skrzydła, które dobudowano w 1914 r.
Istotnym elementem polityki germanizacyjnej było osadnictwo kolonistów niemieckich - realizowane przez powołaną do życia w 1886 r. Komisję Kolonizacyjną dla Wielkopolski i Pomorza z kapitałem 100 mln marek, zasilanym po jego wyczerpaniu dodatkowymi funduszami. Działalność tejże komisji na terenie powiatu chojnickiego wyraziła się osadnictwem 174 rodzin do końca 1914 r. W latach 1889 – 1913 Komisja Kolonizacyjna wykupiła na cele osadnictwa następujące majątki: Ogorzeliny, Nowy Dwór, Lotyń, Gockowice, Jakubowo, Mokre, Sternowo, Stare Prusy. Znamiennym czynnikiem nabywania majątków było jej ukierunkowanie, które gwarantowało osadnictwo tam, gdzie była już grupa ludności niemieckiej.
Reklama | Czytaj dalej »
Powałki z Klawkowem i Kłodawą...
Któryś z bywałych chojniczan udostępnił piszącemu te słowa niezwykły dokument. Nosi mianowicie sygnaturę Archiwum Państwowego: „AP Poznań Komisja Kolonizacyjna Reg. XIII 3823” i dodatkową numeracją „58” zamieszczoną obok miejsca wystawienia (Posen) oraz podwójnego datowania: „wrzesień 1912” – oraz maj 1913”.
Dokument w tłumaczeniu na język polski brzmi następująco:
- Zwraca się (Przewodniczący Królewskiej Komisji Kolonizacyjnej dla Pomorza Zachodniego i Poznania) do potencjalnych kandydatów na osiedlenie się do podanych w tytule miejscowości, proponując przyjazd i oględziny przyszłych nieruchomości (gruntów). Areał przeznaczony z parcelowanego majątku państwowego wynosi łącznie 1699 hektarów (6796 morgów), obejmujących 43 miejsca lokalizacji, przy różnej ich wielkości. W tejże części wstępnej strona wysuwająca ofertę wymienia położenie miejscowości objętej kolonizacją z ich przynależnością powiatową (Chojnice), prowincjonalną (Pomorze Zachodnie) i regencyjną (Kwidzyń). Podaje się też tam stacje kolejowe i siedzibę poczty.
Dalsze punkty zaproszenia, od 1 do 8 informują o innych okolicznościach, objaśniających oferowane do przejęcia grunty tj.: ich jakość rolną (rodzaje gleby), możliwości kupienia materiałów budowlanych, łącznie z drewnem, źródła kupna maszyn rolniczych, położenie komunikacyjne miejscowości, główny rynek zakupu i zbytu (Chojnice), inne najbliższe miejscowości k. Chojnic (Pawłówko z Grunowem), położenie najbliższej szkoły ewangelickiej w Powałkach – oraz miejscowości, w których znajdują się kościoły ewangelickie (Chojnice i Krojanty).
W uwagach dodatkowych podaje się koszty biletów 3 i 4 klasy z różnych miejscowości z Niemiec (Berlina, Szczecina, Magdeburga, Wrocławia, Frankfurtu n/M., Hannoveru – itp.).
Zaś w dalszym dopisku dodatkowe objaśnienia związane z obowiązkami podatkowymi – np. że grunty bez zabudowań są zwolnione od nich na trzy lata, z budynkami – na dwa.
Zakończenie precyzuje możliwości oględzin oferowanych obiektów, z objaśnieniem o zamierzonym terminie przyjazdu, dla dowiezienia potencjalnych kupców, zaprzęgiem konnym, na miejsca oferowanych gruntów.
Argumentacja.
Ciekawe wydaje się tłumaczenie zaproszenia do osobistego przybycia - w celu zapoznania się z terenami przeznaczonymi pod osadnictwo. M.in. tam czytamy:
- Grunty składają się (Kłodawa i Klawkowo) w znacznej części z silnie gliniastego gruntu piaszczystego z 25 do 30 cm warstwą orną na łagodnie przepuszczalnej glinie w niższej warstwie, przy głębokości od 40 – 50 cm.
- Powierzchnie łąk są wystarczające, co w każdym miejscu pozwala na przydział tych niezbędnych gruntów.
- Kamienne materiały budowlane można nabywać w okolicznych cegielniach w Igłach i Pawłowie, niezbędne drewno osiągalne w blisko odległych nadleśnictwach – po zwykłych cenach. Wznoszenie zabudowań jest zatem możliwe po umiarkowanych kosztach.
- Maszyny rolnicze są dostępne w Fabryce Maszyn Bruno Riedel w Chojnicach i w firmie Horstmann w Starogardzie Gdańskim po stosownych cenach.
- Główny rynek wymiany towarów – miasto Chojnice – leży 5 km od Powałek i 6 km od Kłodawy.
- Szkoła ewangelicka zostanie najprawdopodobniej wybudowana w Powałkach na koszt państwa, przy odpowiedniej dotacji władz regionalnych. Ukształtowana z czasem gmina osiedleńcza uzyska niezbędne wyposażenie jako majątek gminy.
Podobne tematy:
Najnowsze:
REKLAMA:
- Komentarze Chojnice24 (14)
- Komentarze Facebook (...)
USD
DKK
EUR
TRY
CHF
NOK
GBP
SEK
Związki i pracodawcy domagają się...
Hołownia: 6 sierpnia odbiorę od...
Nowy sondaż prezydencki
14 komentarzy
Komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników portalu. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.
Dodaj komentarz
Komentarze publikowane są dopiero po sprawdzeniu przez moderatora!