Nowości książkowe

Olga Tokarczuk - autorka wyróżniona literacką Nagrodą Nike, w najnowszej książce ”Prowadź swój pług przez kości umarłych” skłania się ku rejonom, których do tej pory unikała w swojej twórczości. Zapowiadana przez wydawnictwo, jako ”thriller moralny”, najnowsza powieść Tokarczuk jest kryminałem, w którym ludzie przejdą konfrontację z przedstawicielami niedocenianego świata fauny.

Janina Duszejko to starsza kobieta mieszkająca w domu na odludziu w sercu Kotliny Kłodzkiej. W miejscu, gdzie podczas wakacji roi się od turystów, a po sezonie zapada głucha cisza. Janina w przeszłości była inżynierem mostów, obecnie uczy wiejskie dzieci angielskiego i geografii, a także sprawuje pieczę nad opuszczonymi domkami letników, gdy letnie miesiące przeminą. Wielką pasją kobiety są astrologia i literatura Williama Blake’a, a największą miłością Zwierzęta, wymawiane ”z dużej litery”, tak jak inne zjawiska i osoby godne szacunku i uwagi. Ze względu na jej praktyki astrologiczne, pośród okolicznej ludności uchodzi za osobę zdziwaczałą i żyjącą na marginesie społecznym. Ogólną niechęć pogłębia sama Duszejko, która jawnie przeciwstawia się najpopularniejszej lokalnej rozrywce - polowaniom.

Janina traktuje myśliwych jak zwykłych morderców, zabijających Zwierzęta w majestacie prawa, których posądza o zabicie jej dwóch zaginionych psów. Kiedy ginie jeden z nich, sąsiad pani Duszejko, zwany przez nią Wielką Stopą, pani Janina jest przekonana, że ta śmierć jest zemstą ze strony upolowanych zwierząt. W chwili, gdy Wielka Stopa udławił się kością z upolowanej sarny, jego dom otaczało stado pobratymców ”ofiary”. Podobnie było w przypadku komendanta policji, na miejscu zbrodni znaleziono liczne ślady sarnich racic. Kolejną ofiarą jest Wnętrza - właściciel lisiej fermy, który zakończył żywot wpadając w sidła ustawione na lisy. Seria tajemniczych zgonów trwa, a Janina Duszejko utwierdza się w przekonaniu, że Zwierzęta przystąpiły do kontrataku. O swoich przypuszczeniach informuje policję, która nie traktuje poważnie rewelacji starszej pani. Na nic zdają się udokumentowane faktami i poparte astrologiczną wiedzą opracowania każdej ze zbrodni. Starsza pani pozostaje sama z własnymi obserwacjami, co raz bardziej przekonana, że ludzie nie potrafią dostrzec prawdziwej natury zwierząt. 

W najnowszej powieści Tokarczuk wątek kryminalny jest pretekstem do ukazania głębszego przesłania. Wprawdzie zagadka niewyjaśnionych zgonów trzyma w napięciu, to jednak jest jedynie klamrą spinającą  fabułę, nie zaś głównym jej motywem. To co pozostanie w pamięci po zakończonej lekturze to gniew głównej bohaterki i bezradność w obliczu powszechnego sposobu traktowania zwierząt. Jej zdecydowana postawa budzi uśmiech politowania i przynosi zarzut, że bardziej przejmuje się losem zwierząt niż losem ludzi. Tak jak większość osób, które rezygnują z jedzenia mięsa, traktowana jest jak dziwadło odstające od ogólnie przyjętych norm. Jej głos sprzeciwu oparty jest na pytaniu: ”jak możemy być dobrzy dla siebie, skoro tak nieludzko traktujemy zwierzęta?”. 

Jednak nie tylko ”braci mniejszych” bierze w obronę autorka, w swojej książce nie bez przyczyny powierzyła rolę głównej bohaterki osobie w podeszłym wieku. Wynika to z przeświadczenia, że kobiety w pewnym wieku zostają zepchnięte na margines, odbiera im się prawo do indywidualności i prezentowania odmiennych poglądów. Tymczasem osoby te posiadają ogromny bagaż doświadczeń, który pozwala im przetrwać w dzisiejszym zagonionym świecie. Orężem, w który została wyposażona Janina Duszejko jest astrologia, dziedzina obecnie zapomniana i przez naukę zrównana z szarlatańskimi praktykami. Dla Janiny jest szansą na samostanowienie, a fabule dodaje element tajemniczości i tak jak często u Tokarczuk bywa, wszystko osnuwa atmosfera bliskości z naturą.

Artykuł pochodzi z portalu www.chojnice24.pl

• Komentarze Chojnice24 (0)
• Komentarze Facebook (...)