Kolejna odsłona Kredenzu filozoficznego

„Teoria Krytyczna” to tytuł spotkania, które odbędzie się w środę (23.02) w Herbaciarni Kredenz, o godzinie 19.00. Kolejną odsłonę spotkań z cyklu „Kredenz Filozoficzny” poprowadzi jak zwykle Michał Januszewski ze stowarzyszenia Arcana Historii.

Obserwując świat społeczny wyodrębniamy różnorakie zjawiska. Dostrzegamy skomplikowaną sieć relacji i powiązań między ludźmi. Bardziej wnikliwe spojrzenia owocują wyodrębnieniem elementów hierarchii społecznej, powiązań i zależności. Łatwo zauważyć przejawy walki pomiędzy grupami społecznymi. Na myśl przychodzi tutaj Marks i Engels. W ich filozofii bardzo wyraźnie wyartykułowana została idea walki klas, której celem jest wykrystalizowanie się społeczeństwa komunistycznego. Karkołomne próby realizacji projektu komunistycznego zaowocowały inkarnacją komunistycznych ideologii totalitarnych. Pomimo oczywistej kompromitacji wyżej wskazanych interpretacji filozofii materializmu dialektycznego pozostaje otwarte pytanie dotyczące możliwości inspirowania się marksizmem.

Z upodobaniem odnoszą się do tego kierunku czołowi myśliciele skupieni wokół Szkoły Frankfurckiej. Było to środowisko, które stworzyło teorię krytyczną, będącą przedmiotem środowego spotkania. Frankfurtczycy zwracają uwagę na to, że każde zjawisko zaobserwowane w świecie społecznym funkcjonuje w określonym kontekście. Zbliżenie do prawdy o danym procesie bądź wydarzeniu społecznym możliwe jest jedynie wtedy, gdy dostrzega się uwikłanie w kontekst. Można tu posłużyć się następującym przykładem. W horyzoncie myśli chrześcijańskiej małżeństwo zostaje zdefiniowane jako droga, w której człowiek realizuje swoje powołanie do świętości. Rodzina realizuje swoją funkcję prokreacyjną, dzięki której wydane na świat potomstwo zostaje członkiem wspólnoty religijnej. Tymczasem patrząc na tę samą instytucję przez pryzmat teorii krytycznej można wywnioskować, że ze względu na swój kontekst małżeństwo będzie formą kontroli społecznej. Nie bez przyczyny nieformalne związki napotykają na zróżnicowane trudności począwszy od administracyjnych, poprzez wykluczenia społeczne, aż po odsądzanie od moralności. W dyskursie publicznym pojawia się często konstrukcja „legalizacja związku”. Związek „legalnym” staje się wtedy, gdy zostanie zawarty w formie publicznie zawieranej umowy, kontrolowanej przez państwo.

Teoria krytyczna nie aspiruje do obiektywizmu, jest jednak doskonałym środkiem do rozpoznawania zależności społecznych. Samo jednak rozpoznanie jest pierwszym etapem do budowania potencjału emancypacyjnego. Wyzwolenie się i uwolnienie od społecznego programowania i formatowania jednostek staje się celem badań w horyzoncie teorii krytycznej.

Artykuł pochodzi z portalu www.chojnice24.pl

• Komentarze Chojnice24 (3)
• Komentarze Facebook (...)