Wyróżniającą cechą filozofii renesansu był bujny rozwój filozofii przyrody, kładący podwaliny pod nowożytną naukę. Najwybitniejszą postacią był Mikołaj Kopernik, którego dzieło miało ogromny wpływ na rozwój nauki i umysłowości zachodniej, a w tym filozofii. Choć sam Kopernik nie uważał się za filozofa, jego dzieło De revolutionibus orbium coelestium miało charakter racjonalnej spekulacji i było mocno zakorzenione w filozoficznej tradycji platońsko-pitagorejskiej, przeciwstawiającej się arystotelizmowi. Kopernik przeciwstawił tradycyjnemu geocentrycznemu obrazowi wszechświata, swój model heliocentryczny, zmieniając spojrzenie na miejsce Ziemi i człowieka we wszechświecie (przewrót kopernikański)

Komunizm (od łac. communis – wspólny, powszechny) – polityczna i ekonomiczna ideologia klasyfikowana jako utopijna, której celem jest utworzenie społeczeństwa pozbawionego ucisku i wyzysku klasowego, opartego na braku własności prywatnej, kolektywnej własności środków produkcji i wspólnotowym podziale dóbr. W pismach Karola Marksa, Fryderyka Engelsa i innych teoretyków marksizmu, komunizm jest przyszłym ustrojem rozwiniętych społeczeństw, w którym wspólnota własności obejmować będzie przede wszystkim środki produkcji. Potocznie komunizmem nazywa się też ustrój polityczny zaprowadzony w państwach, w których władzę zdobyły dyktatury i partie komunistyczne.

Jako ideologia zaczął się krystalizować już od XV wieku, gdy przyjmował postać komunizmu utopijnego, który głosił hasła likwidacji nierówności społecznych i prywatnej własności. W XIX wieku narodziły się dwa warianty ideologii. Wariant w wydaniu anarchistycznym, który głosił zniesienie instytucji państwa i kolektywizmu oraz ten w wydaniu marksistowskim, oparty na Manifeście Komunistycznym z 1848 roku. Według marksistowskiego wariantu komunizmu, do osiągnięcia bezklasowego społeczeństwa dojść miało na drodze rewolucji.

Założenia ideologii komunistycznej starał się wprowadzić w życie Włodzimierz Lenin, który stworzył odrębny nurt marksizmu zwany leninizmem. Nowy nurt ruchu komunistycznego przybrał postać partii komunistycznej zorganizowanej według zasady centralizmu demokratycznego. Rewolucja miała doprowadzić do budowy dyktatury proletariatu. Rosyjscy komuniści przejęli siłą w 1917 władzę w Rosji, skąd w 1920 narzucili ją Azerbejdżanowi, Armenii i Ukrainie, w 1921 Gruzji i Mongolii, w 1940 Litwie, Łotwie i Estonii, a po II wojnie światowej państwom satelickim w Europie Środkowo-Wschodniej. W 1949 Komunistyczna Partia Chin zwyciężyła w wojnie domowej z Kuomintangiem i utworzyła państwo, które od końca lat 50. XX wieku (rozłam radziecko-chiński), prowadziło politykę niezależną, a od końca lat 60. XX wieku politykę konfrontacyjną wobec ZSRR. Komuniści zdobyli również samodzielnie władzę w Korei Północnej (1949), Wietnamie (1954) i na Kubie (1959). Realizując program tzw. realnego socjalizmu utworzyli rządy charakteryzujące się monopolem władzy partii komunistycznej i upaństwowieniem gospodarki.

Reżimy powołujące się na ideologię komunizmu spowodowały śmierć od 65 do około 100 milionów ludzi
Komunizm jako ustrój społeczno-gospodarczy
Komunizm jest najczęściej kojarzony z myślą marksistowską. Ustrój taki pojawia się również poza marksizmem. Ideę ustroju komunistycznego można znaleźć np. w Państwie Platona, gdzie wspólność obejmuje nie tylko własność, ale także żony i dzieci. Także angielski pisarz Tomasz Morus sportretował w swojej Utopii (1516) społeczeństwo oparte na wspólnej własności nieruchomości.

Dzieła tych twórców nie nosiły jednak znamion doktryny politycznej i nie stały się podstawą działania ruchów politycznych.

Komunizm chrześcijański
Osobny artykuł: Komunizm chrześcijański.
Komunizm chrześcijański jest formą ustroju i ideologią panującą w niektórych wspólnotach chrześcijańskich. Według członków tych wspólnot, Biblia i życie 12 apostołów nakazywały życie w powszechnej równości i zniesienie indywidualnej własności. Wspólnoty takie były zwykle niewielkie, traktowane jako radykalne i często zwalczane przez główny nurt chrześcijaństwa.

Chrześcijańskie wspólnoty komunistyczne zakładane były m.in. przez taborytów, huterytów czy szejkersów.

Niemiec nie wykupił, polityk nie ukradł, wolny rynek nie zabił. Prywatyzacja w Polsce była tak chaotycznym procesem, że do dzisiaj nie wiemy, ile firm sprzedaliśmy, ale wyszła nam na dobre.
Niemal 30 lat po rozpoczęciu transformacji nadal nie wiemy, w przypadku których zakładów się pomyliliśmy, a w przypadku których niewiele dało się zrobić. Rzutuje to na bieżącą politykę przemysłową i nakręcanie iluzji dotyczących tych czy innych branż przyszłości i motorów dalszego rozwoju. Wreszcie nie da się też prowadzić rozsądnej polityki spójności, bo identyczne mity pokutują na temat zagłębi biedy i bezrobocia.
Prywatyzacja to lekcja płynąca z gorzkich doświadczeń realnego kapitalizmu. Socjalizm (łac. societas – wspólnota) – 1. wieloznaczne pojęcie, odnoszące się do ideologii politycznej wywodzącej się z utopijnej filozofii politycznej rozwijanej w latach 30. i 40. XIX wieku we Francji lub 2. doktryna gospodarcza postulująca upowszechnienie świadczeń socjalnych i poddania gospodarki kontroli społecznej (poprzez instytucje państwowe, samorządowe, korporacyjne lub spółdzielcze). Częścią wspólną wszystkich odmian socjalizmu jest (częściowe lub całkowite) odrzucenie idei kapitalizmu oraz promowanie idei sprawiedliwości społecznej.

Socjalizm wywodzi się od filozofii rozwijanej na przełomie XVIII i XIX wieku przez działaczy, tj. Henriego de Saint-Simon, Pierre’a Leroux, Charlesa Fouriera i Roberta Owena. Celem ówczesnych socjalistów było zbudowanie społeczeństwa, w którym wszyscy jego członkowie mieliby równy stan posiadania, gdzie siły rynkowe nie są głównym mechanizmem podziału bogactwa oraz państwa, w którym funkcjonowanie społeczeństwa opiera się nie na własności prywatnej lecz na wspólnej własności, wzajemnej współpracy i altruizmie. Teoretykami socjalizmu połowy XIX w. byli: Karl Marx, Friedrich Engels, Pierre-Joseph Proudhon i Michaił Bakunin – twórcy kolejno marksizmu, anarchizmu i anarchokolektywizmu. Wkrótce, na gruncie marksistowskiej wersji socjalizmu, powstały ideologie: komunistyczna oraz socjaldemokratyczna. Elementy ideologii socjalistycznej są łączone m.in. z: nacjonalizmem, chrześcijaństwem, islamem etc.
Kapitalizm – system gospodarczy oparty na prywatnej własności środków produkcji i w konsekwencji czerpania z nich zysku, oraz na swobodnym obrocie dobrami w ramach wolnego rynku; stąd też gospodarka kapitalistyczna nazywana jest również gospodarką wolnorynkową. Swoboda działalności na rynku przejawia się w postaci wolnej przedsiębiorczości, wolnego obrotu towarami i usługami, swobodnego obrotu prawami własności, istnienia sprawnych instytucji finansowych oraz na wolnej konkurencji pomiędzy podmiotami.

Kapitalizm rozwinął się w Europie Zachodniej, począwszy od XVI wieku. Systemy protokapitalistyczne rozwijały się już w starożytności; pierwociny nowożytnego systemu kapitalistycznego pojawiły się w XIII-XIV wieku we Włoszech. Podstawową cechą wyróżniającą kapitalizm od poprzednich systemów gospodarowania był sposób wykorzystania nadwyżek produkcji, zamiast bezpośredniej konsumpcji, były one akumulowane (akumulacja kapitału), a następnie inwestowane w celu zwiększenia możliwości produkcyjnych w kolejnym cyklu gospodarczym. Cechy takiego obrotu kapitału miał przemysł włókienniczy w nowożytnej Anglii. W nowożytnej Europie pojawiło się kilka czynników sprzyjających rozwojowi kapitalizmu, m.in. wysoka inflacja wywołana napływem kruszców szlachetnych oraz wzrost roli państwa i centralizacja jego urządzeń. Pierwsze zjawisko wywołało szybko rosnące ceny towarów, gdy płace robotników były relatywnie stałe. Różnica napływała do kapitalistów, przez co mogła być inwestowana. Pojawienie się scentralizowanych, zbiurokratyzowanych absolutystycznych monarchii sprzyjało prowadzeniu polityki protekcyjnej, skupionej na zapobieganiu odpływu kapitału z rynku (merkantylizm).

Adam Smith w pracy Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów, wydanej w 1776 roku, opisał podstawowe zasady nowoczesnej gospodarki kapitalistycznej, i stał się teoretykiem gospodarki leseferystycznej. Po rewolucji francuskiej i XIX-wiecznych reformach liberalnych w Europie zostały usunięte pozostałości gospodarki feudalnej – takie jak ograniczenia cechowe, ograniczenia w obrocie ziemią i przepływie pracowników. Po kryzysie w latach 30. XX wieku powszechne stało się odchodzenie od gospodarki opartej na czystym liberalizmie gospodarczym, na rzecz gospodarki kapitalistycznej z większą rolą państwa.

W kapitalizmie występują dwie podstawowe klasy społeczne: przedsiębiorcy i zatrudniani przez nich pracownicy. Stosunki między nimi opierają się na ruchu pieniędzy, dóbr i usług.

Czym jest parę złotych na członkostwo w związku w porównaniu z prawie 5 milionami złotych wydanych przez posłów na nowe maszynki do głosowania. Stanisław Skaja jest przykładnym mężem w przeciwieństwie do pisowskiego Stanisława Pięty, który najpierw się modlił, a za chwilę spotykał z kochanką w sejmowym hotelu.